Мавзу: Ташкилотлар ва уларни бошқариш

Ташкилотлар фаолиятини туркумлаштириш

Замонавий ташкилотлар катта турли-туманликлари билан таърифланадилар ва маълум аломатлар бўйича бўлинади. Масалан, шакллантириш аломатлари асосида қуйидагиларга ажратиладилар:

• Расмий ташкилотлар , улар аниқ қуйилган мақсад, шакллантирилган қоидалар, тузилма ва алоқага эгалар; бу гуруҳга бизнеснинг барча ташкилотлари , давлат ва ҳалкаро институтлар ва идоралар киради. Ушбу ўрганишнинг предмети асосан расмий хўжалик ташкилотлари- юридик шахслардан иб
• Норасмий ташкилотлар, улар аниқ маълум мақсадлар, қоидалар ва тузилмаларсиз фаолият юритадилар; уларга оила, дўстлик, одамлар ўртасидаги норасмий муноса-батларнинг барча институтлари киради.оратдир;
• Иқтисодий фаолиятнинг турлари бўйича.
• Мулкчилик шакллари бўйича.

Ташкилотлар фаолиятини туркумлаштириш

• Фойдага муносабат бўйича корхоналар тижорат ва нотижоратларга бўлинадилар. Биринчилар ўз фаолиятларининг асосий мақсади сифатида фойда олишни мўлжаллайдилар, иккинчилари фойда олиш ёки олинган фойдани иштирокчилар ўртасида тақсимлашга ҳаракат қилмайдилар, аммо тадбиркорлик фаолиятини, агар уларни ташкил қилиш мақсадларига эришишига хизмат қилса, ва ушбу мақсадга мос келса, амалга оширишлари мумкин.

Ишлаб чиқаришнинг ҳар хил секторларида иштирок этиш бўйича ташкилотлар тўртта турга бўлинадилар, уларнинг ҳар бирига технологик даврдаги ўзининг ўрни бўйича бир турдаги бўлган бир неча соҳалар киради:

• хом ашёни олиш билан шуғулланувчи бирламчи давра соҳалари ўз ичига қишлоқ ва ўрмон хўжалиги, кўмир саноати ва ҳ.к.олади;
• иккиламчи давра соҳалари таркибига қайта ишловчи саноат, масалан, машинасозлик, маталлни қайта ишлаш, автомобилсозлик ва ҳ.к.корхоналари ва ташкилотлари киради;

Ташкилотлар фаолиятини туркумлаштириш

• Учламчи давра соҳалари корхоналари ва ташкилотларига биринчи ва иккинчи сектор сохалари нормал фаолият юритишлари учун зурур хизматларни кўрсатувчилар кирадилар. Булар банклар, суғурта компаниялари, таълим муассасалари, туристик вакилликлар,чакана савдо ва бошқалардир.
• Инсон фаолиятининг илғор ва тез ривожланаётган соҳаси ахборот технологияси билан шуғулланувчи ташкилотлар ва институтлар бу туртинчи давра соҳасидир.Бу сектор нисбатан яқинда шаклланган, аммо унинг аҳамияти ва солоҳияти бутун дунёда катта ва мураккаб тизимларни бошқаришда ахборотларнинг роли ўсгани каби, тез ўсмокда.