Mavzu talab va taklif nazariyasi. Bozor muvozanati. Narh va uning shakllanish mеhanizmi. Reja

MAVZU 5. TALAB VA TAKLIF NAZARIYASI. BOZOR MUVOZANATI. NARH VA UNING SHAKLLANISH MЕHANIZMI.
REJA.

1. Talab tushunchasi. Talab miqdoriga ta'sir etuvchi omillar.

2. Taklif tushunchasi. Taklif konuni. Taklifga ta'sir etuvchi omillar.
3. Talab va taklifning mos kelishi, bozor muvozanati.
4. Narh turlari. Narh siyosati.
Tayanch iboralar

Talab, narh, yakka talab, guruhiy talab, bozor talabi, talab qonuni, talab elastikligi, taklif, yakka taklif, bozor taklifi, taklif qonuni, taklif elastikligi, bozor narhi.

Talab - bu bozorga chiqqan ehtiyoj , lekin talab shunchaki ehtiyoj emas balki to'lovga qobil , pul bilan ta'minlangan ehtiyojdir.

EHTIYOJ PUL MIQDOR NARX TALAB.

Talab - bu haridorning yoki barcha haridorlarning bozorda mavjud bulgan narhda tovarlarni sotib olishga tayyor bo'lishi yoki sotib olish ishtiyoqi

Bozor talabi - barcha haridorlar talabi.

Individual talab- ayrim haridor talabi.

Talabga ta’sir etuvchi omillar



Tovarlarning narxi . Daromadlar miqdori O’rinbosar tovarlar narxi Haridorlarning didi.


Haridorlar soni Haridorlarning kutishi.
Talab o'sayotgan, barqaror qondirilayotgan, qondirilishi kechiktirilgan , normal va vahima talablarga bo'linadi.

Ishlab chiqarish pasayib ketganda eng zarur tovarlarga bo'lgan talab ham etarli darajada qondirilmay qoladi, ularni qondirilish muddati orqaga surilib kechiktiriladi.

Kechiktirilgan talab no sog’lom iktisodiyot belgisi bo'lib, bunda to'plangan pul tovar bozoriga tazyiq o'tkazadi va narhning oshishiga sabab bo'ladi . Natijada bir tovarga ehtiyoj qondirilmasa,u boshqa tovarga kuchib o'tadi va sotish kupayib serob tovarlar ham taqchil tovarga aylanadi. Bu esa o'z navbatida bozorni izdan chiqaradi.
Vahima talab bozordagi shov-shuv va vahima ta'siri ostida poydo bo'ladi va shiddat bilan ortib boradi. Vahima talabni yuzaga keltiruvchi omillar:
1.Shov-shuv.
2.Reklama.
3.Tovarga qiziqish.
4.Qimmatchilik.
5.Puldan tezroq kutilish.
Vahima talab o'tkinchi bo'lib, u iktisodiyotga qonuniy tarizda o'sib borayotgan normal talab bo'lib ta'sir etadi.