Mavzu: tabiatshunoslikni o’qitish metodikasi pedagogik fan sifatida

Mantiqiy fikrni rivojlantirish 
maqsadida xayoliy sayohatlar uchun globus 
va geografik xarita (garchand ular bilan mukammal tanishish keyingi sinflarda ko’zda 
tutilgan bo’lsa ham) lardan foydalanish mumkin. Ushbujarayon bolalaming 
dunyoqarashlari va tasavvurlarining rivojlanishiga olib keladi. 
Predmetning ikkinchi sinfga mo’ljallangan maqsadi - atrof olam predmetlari 
haqidagi tushunchalarni kengaytirish va chuqurlashtirish, olamning umumiy 
ko’rinishi haqidagi tasavvurni shakllantirish, insonparvar, ijodiy, ijtimoiy faol 
ekologik fikrlay oladigan, jamiyat va tabiatga mas'uliyat bilan qaraydigan shaxsni 
tarbiyalash. 
“Tabiatshunoslik” fani 3-4-sinflarda o’rganiladi. Tabiatshunoslik tabiiy-
ilmiy o’quv fanlari sirasiga kiradi. Mazkur fan tabiat, tabiiy boyliklardan 
foydalanish va ularni asrash, odam-larning mehnati haqidagi sodda bilimlar, 
shuningdek, o’quv-chilarning amaliy, o’quv faoliyati asosida ularda tabiatni chuqur 
anglash, o’z yurtiga muhabbat uyg’otishni shakllantirish jarayonini davom ettirishga 
qaratilgan. 
Tabiatshunoslik 1-2- sinflarda o’qitiladigan “Atrofimizdagi olam” kursining 
davomi hisoblanadi. Tabiatshunoslikda o’quvchi-larga tabiat va jamiyat o’rtasidagi 
bog’liqlik va ziddiyatlar o’igatiladi. 
Tabiatshunoslikni o’qitish bolalarda butun Yer yuzi tabiatini asrab-avaylash 
hissini shakllantiradi. O’quvchilar tabiatni asrash bo’yicha olib borilayotgan amaliy 
ishlar yuzasidan alohida ko’nikmaga ega bo’ladilar. 
Tabiatshunoslik kursini o’qitishning asosiy maqsadi quyidagilar hisoblanadi: 
1. O’quvchilarga o’lkamizning tabiat hodisalari va undagi jismlar haqida 
boshlang’ich bilimlar berish; 
2. Sodda misollar bilan tabiat, shuningdek, inson va tabiat o’rtasidagi o’zaro 
aloqalarni ko’rsatish; 
3. Tabiatdan foydalanish va uni asrash bo’yicha inson faoliyati bilan tanishtirish; 
4. Tabiatni asrash uchun zarur bo’lgan amaliy ko’nikmalarni hosil qilish va shu 
asosda tabiatga nisbatan maqbul dunyoqarashni shakllantirish; 
5. O’quvchilarni Vatan va mehnatga muhabbat, ekologik, etik, estetik ruhda 
tarbiyalash. 
Bolalarni o’quv dasturi bo’limlariga muvofiq yangi bilimlar bilan 
qurollantirishgina emas, balki 1-va 2-sinflarda olgan tabiat haqidagi bilimlarini 
chuqurlashtirish tabiatshunoslik kursining vazifasi hisoblanadi. Tabiat va jamiyat 
hayotini ko’p yoqlama bilish qator aloqalarni tushunish va atrof-muhitga shaxsiy 

---

munosabatni shakllantirishga imkon beradi. Ekologik ta'lim maqsadlaridan kelib 
chiqib, tabiatshunoslik insonni tabiatga ta'sir bilan tanishtirishni o’z oldiga muhim 
vazifa qilib qo’yadi.