Mavzu: Suyaklarning organ sigatida tuzilishi. Bosh suyagi. Reja: bosh suyagi tarkibiga kiruvchi suyaklar

Hayvonlardagi farq qiluvchi xususiyatlari. Qo‘yda - tish chuqurchalari bo‘lmaydi. Otda - kesuvchi tishlar uchun 3 ta chuquri bo‘ladi; burun suyagi o‘simtasi katta, jag‘aro suyak kanali bo‘ladi. Cho‘chqada - kesuvchi tish chuqurchalari 3 ta, tishsiz cheti kichik, burun suyagi o‘simtasi keng, tanasida xartum suyagi yuzasi bo‘ladi, burun yo‘llari yaxshi rivojlangan. Itda - jag‘ oraliq suyagi 4 ta, kesuvchi tishlar uchun chuqurchalar (3 ta kesuvchi tishlar uchun, 1 ta qoziq tishlar uchun) bo‘ladi; burun suyagi o‘simtasi ilgaksimon egilgan.
Burun suyagi - os nasale. Burun suyagi juft suyak bo‘lib, qoramolda peshona, ko‘z yoshi, yuqori jag‘, va jag‘ oraliq suyaklari bilan chegaralanadi.
Burun suyaklari yolg‘on chok yordamida o‘zaro va ichkaridan yuqorigi burun chig‘anog‘i va burun to‘siqlari bilan birlashgan. Burun suyagining oldingi uchlari erkin, ya’ni ochiq, tashqi yuzasi qavariq, ichki yuzasi esa botiq, ikkita tarog‘i: burun to‘siqlari uchun burun tarog‘i - crista nasalis va burun chig‘anog‘i tarog‘i - crista etmoidalis bo‘ladi. Burun suyagining yon (lateral) tomoni va unga chegaradosh suyaklar - ko‘z yoshi, yuqorigi jag‘ va jag‘ oraliq suyaklari o‘rtasida o‘yiq (kesig) - incisura nasomaxillaris mavjud.
Hayvonlardagi farq qiluvchi xususiyatlari. Otda - burun suyagining asosi aylana shaklda; ichkarisida burun kovagi joylashadi; burun chig‘anog‘i tarog‘i katta bo‘ladi. Cho‘chqada - burun suyagi ko‘z yoshi suyagi bilan birlashmagan, burun o‘simtasi o‘tkirlashgan. Itda - burun suyagi ko‘z yoshi suyagi bilan birlashmagan, oldingi tomoni kuchli kengaygan hamda lateral va medial o‘simtaga bo‘lingan.
Yonoq suyagi - os zygomaticum. Juft suyak bo‘lib, qoramolda chakka, ko‘z yoshi, yuqorigi jag‘ suyaklari bilan chegaralanadi. Bu suyak yonoq yoyini, ko‘z kosasini, jag‘ kovagini hosil bo‘lishida ishtirok etadi. Yonoq suyagi asosi kirish tomonga qaragan, chakka o‘simtasi -processus temporalis va peshona o‘simtasi - processus frontalis esa chiqish (aboral) tomonga qaragan bo‘ladi. Yonoq suyagining tashqi yuzasida yuz, ko‘z kosasi va chaynash maydonchalari farqlanadi. Uning ichki yuzasi yuqorigi jag‘ kovagining bir qismini hosil qiladi.