Mavzu: Sobiq ittifoq davrida O’zbekiston tarixining yoritilishi

Sovet davlati statistik ma'lumotlariga ko‘ra, 1925-41-yillarda xalq ta'limida maktablar soni muttasil ko‘payib borgan. Masalan, 1924-25 o‘quv yilida O‘zbekistonda 160 ta sovet tipidagi maktablarda 17209 o‘quvchi ta'lim olgan bo‘lsa, 1941 yilga kelib maktablar soni 5504 taga, ulardagi o‘quvchilar soni esa 1 mln. 315 ming kishiga yetgan. Bu davrda respublikada oliy o‘quv yurtlari soni ham oshib bordi. Agar 1932 yilda respublikadagi 31 ta oliy o‘quv yurtida 12,2 ming talaba o‘qigan bo‘lsa, 1941-yilga kelib ularda ta'lim olayotgan talabalar soni 18 ming kishiga yetdi. Shu yili oliy o‘quv yurtlarini 7373 mutaxassis bitirib chiqdi. Biroq, raqamlar ortidan quvish va shoshma-shosharlik oqibatida ta'lim tizimida jiddiy xatolarga yo‘l qo‘yildi. “Madaniy inqilob” tadbiri jamiyatning barcha jabhalari qatori fan va madaniyatni ham qamrab olib, ularni o‘ta mafkuralashtirdi. O‘zgacha fikrlashga urinish “sinfiy dushman qarshiligi” deb baholanib, ulardan jamiyatni “tozalash” harakati kuchaydi. Bunday “tozalash” natijasida birgina Qoraqalpog‘istonda mavjud 700 o‘qituvchidan faqat 120 tasi maktablarda ishlashga loyiq deb topildi.

Sovet davlati statistik ma'lumotlariga ko‘ra, 1925-41-yillarda xalq ta'limida maktablar soni muttasil ko‘payib borgan. Masalan, 1924-25 o‘quv yilida O‘zbekistonda 160 ta sovet tipidagi maktablarda 17209 o‘quvchi ta'lim olgan bo‘lsa, 1941 yilga kelib maktablar soni 5504 taga, ulardagi o‘quvchilar soni esa 1 mln. 315 ming kishiga yetgan. Bu davrda respublikada oliy o‘quv yurtlari soni ham oshib bordi. Agar 1932 yilda respublikadagi 31 ta oliy o‘quv yurtida 12,2 ming talaba o‘qigan bo‘lsa, 1941-yilga kelib ularda ta'lim olayotgan talabalar soni 18 ming kishiga yetdi. Shu yili oliy o‘quv yurtlarini 7373 mutaxassis bitirib chiqdi. Biroq, raqamlar ortidan quvish va shoshma-shosharlik oqibatida ta'lim tizimida jiddiy xatolarga yo‘l qo‘yildi. “Madaniy inqilob” tadbiri jamiyatning barcha jabhalari qatori fan va madaniyatni ham qamrab olib, ularni o‘ta mafkuralashtirdi. O‘zgacha fikrlashga urinish “sinfiy dushman qarshiligi” deb baholanib, ulardan jamiyatni “tozalash” harakati kuchaydi. Bunday “tozalash” natijasida birgina Qoraqalpog‘istonda mavjud 700 o‘qituvchidan faqat 120 tasi maktablarda ishlashga loyiq deb topildi.

Ta'lim, fan va madaniyat, milliy munosabatlarda bolsheviklar mafkurasi hukmronligining kuchayishi.