Mavzu: Seysmik hodisalar. Zilzila

Tektonik zilzillalar okean va dengiz tublarida ham odir bo'ladi, ularni dengiz yer qimirlashilar yoki sunami deyiladi. Dengiz yer qimirlashilar natijasida balandligi bir necha o'n metr bo'lgan to'lqinlar hosil bo'ladi. Bu to'lqinlar hosil bo'lish markazidan okean bo'ylab100 va 1000 dan ko'p km/soat tezlikda tarqalad

Tektonik zilzillalar okean va dengiz tublarida ham odir bo'ladi, ularni dengiz yer qimirlashilar yoki sunami deyiladi. Dengiz yer qimirlashilar natijasida balandligi bir necha o'n metr bo'lgan to'lqinlar hosil bo'ladi. Bu to'lqinlar hosil bo'lish markazidan okean bo'ylab100 va 1000 dan ko'p km/soat tezlikda tarqalad

Tektonik harakatlarga moyil 2 ta belbog:

1.Tinch okeani seysmik mintaqa bo‘lib, bu maydonga Amerika qitasining tog‘li o‘lkalari – Alyaska, Kamchatka, Kuril, Yangi gvineya, Yaponya hududlari kiradi.

2. Alp – Himolay mintaqasiga O‘rta yer dengizi, Karpat, Kavkaz, Markaziy Osiyo, Oltoy, Baykaldan Indoneziyagacha bo‘lgan hududlar kiradi.

Tektonika- yer qobig'idagi bo'ladigan harakatlari o'rganadigan fanir. Yer qobig’i doimo harakatda bo'ladi. Bu harakatlar bir joyda kuchli bo'lishi mumkin. Tektonik harakatlar sust bo'ladigan yerning qismiga platforma deyiladi. Kichli harakatlar sodir bo'ladigan qismiga esa geosinklinal deyiladi. Tektonik harakat natijasuda tektonik hodisalar ro'y beradi. Ularga tog'larning hosil bo'lishi, tog' qavatlari yemirishining o'zgarishi kabi hodisalar kiradi.

Tektonika- yer qobig'idagi bo'ladigan harakatlari o'rganadigan fanir. Yer qobig’i doimo harakatda bo'ladi. Bu harakatlar bir joyda kuchli bo'lishi mumkin. Tektonik harakatlar sust bo'ladigan yerning qismiga platforma deyiladi. Kichli harakatlar sodir bo'ladigan qismiga esa geosinklinal deyiladi. Tektonik harakat natijasuda tektonik hodisalar ro'y beradi. Ularga tog'larning hosil bo'lishi, tog' qavatlari yemirishining o'zgarishi kabi hodisalar kiradi.

Kuchsiz tektonik harakatlar natijasida tog' jinslarinig qavatlari buzilmasdan shaklini o'zgarishiga buralma dislokatsiya deyiladi. Ularga misol: antiklinal (tog‘lar hosil bo'ladi), sinklinal (daryo vodiylari hosil bo'ladi) kiradi.