Mavzu: Raqobat muhitida yangi mahsulotni yangi bozorga olib chiqish. Mundarija: Kirish

I Bob. Raqobat muhitini taxlili va yangi bozorga kirish

1.1. Raqobatning mohiyati va raqobat strategiyasi

Raqobat strategiyasi asosiy variantlarning 3 hil turi (varianti) mavjud:
Raqobatning asosiy besh tamoyiliga qarshi turish hamda sohaning boshqa firmalariga qaraganda ijobiy koʼrsatkichlarga erishish uchun muvaffaqiyat keltirishi muqarrar boʼlgan uchta asosiy strategik yondashuvni ajratib koʼrsatmoq zarur. Bular:

• 
  Sarf-xarajatlar borasida mutlaq yetakchilik
  
• 
  Differentsiatsiya
  
• 
  Diqqatni jamlash (Fokusirovanie)
  

Sarf-xarajatlarni kamaytirishga erishgan firmalar yirik xaridorlardan ham himoyalana oladi, chunki bunday xaridorlar narxlarni faoliyati sustlashgan raqib firmalar narxlariga tenglashtirishga urinadilar. Shuningdek, kamchiqimlilik kiritilayotgan resurslarning narxini oshirishda firmaga qo'l keladi hamda yirik yetkazib beruvchi tashkilotlardan ham himoya qiladi. Past darajadagi sarf-xarajatlar pozitsiyasini ta'minlovchi faktorlar, shuningdek, mashtabga oid iqtisodiyot yoki sarf-xarajatlarga oid ustunlikka bilan bog'liq yuqori monelikni yuzaga keltirishi mumkin. Natijada, past darajadagi sarf-xarajatlar pozitsiyasi firma uchun raqiblarga qaraganda substitutlarga nisbatan qulay shart-sharoitni yaratadi.
Bu SARF-XARAJATlarni kamaytirish strategiyasining afzalligi shundaki bu strategiyadan faqat kotta kompanyalar emas kichik kompanyalar ham foydalana oladi. Bu asosan raqobat ustunligini taminlab beradi.
Differentsiatsiya Ikkinchi aosiy strategiya – bu firma tomonidan taqdim etilayotgan mahsulot yoki xizmatlar differentsiatsiyasi strategiyasidir, ya'ni soha doirasida ushbu mahsulot yoki xizmat noyob deb qabul qilinishi mumkin bo'lgan holat. Xullas bu strategiyani hammamiz yaxwi bilamiz, Differensiatsiya strategiyasi brend kuchini oshirishga qaratilgan shu bilan birga istemolchilarning ishonchini qozonishga hizmat qiladi.
Uchinchi strategiya – bu alohida xaridorlar guruhiga, mahsulot turiga yoki bozorning geografik segmenti sifatiga diqqatni jamlashdir. Differentsiatsiya kabi diqqatni jamlash ham turli hil ko'rinishlarga ega. Biroq, kam sarf-xarajatlilik strategiyasi yoki differentsiatsiya butun bir sohaga tegishli bo'lsa, diqqatni jamlash strategiyasi biror bir tor sohaga qaratiladi.
Ushbu strategiyaning negizida shunday taxmin yotadi, ya'ni keng miqyosda faoliyat olib borayotgan raqiblarga qaraganda ushbu strategiya yordamida firma katta effektivlik va mahsuldorlik bilan tor strategik maqsadga intila oladi. Natijada firma aniq bir talabni qondirish hisobiga differentsiatsiyaga yoki ushbu talablarni qondirishda kam xarajatlilikka erishadi.
Agarda diqqatni jamlash strategiyasi umumiy bozorda kam xarajatlilikka yoki differentsiatsiyaga erisha olmasa, tor ma'nodagi bozorda ulardan biriga yoki ikkoviga ham erishishi mumkin. 1-rasmda ushbu uch strateriyaning o'rtasidagi tafovut ko'rsatilgan:
1-jadval.

Bu strategiyalarimiz hammasi yangi maxsulotlarni bozorga targib qilishga qaratilgan bo’lim. Har bitta strategiyani bozor va raqobatchilarbi tahlil qilgan holda har bir kompanyalar o’z strategiyasini ishlab chiqadi.
Raqobat strategiyasining to'rt turi:
Maykl Porterning to'rtta umumiy strategiyasi Maykl Porter mahsulot hajmi va tabiatidan qat'i nazar, har qanday biznes tashkilotida qo'llanilishi mumkin bo'lgan to'rt turdagi raqobat strategiyasini aniqladi. Barcha biznes korxonalari tomonidan umumiy foydalanishga moyilligi tufayli ular umumiy strategiyalar sifatida belgilangan. Bunga qo'shimcha ravishda, kompaniya zarur bo'lganda qo'llashi mumkin bo'lgan boshqa strategiyalar ham mavjud, masalan, strategik ittifoq, hamkorlikdagi sheriklik, qo'shilish, sotib olish, vertikal integratsiya, autsorsing strategiyalari va boshqalar.
To'rt turdagi raqobat strategiyasi Maykl Porterning to'rtta umumiy strategiyasi:

2- rasm Beshta asosiy raqobat strategiyalari.

Kompaniya strategiyalarini besh raqobatli guruhga ajratish mumkin.

1. 
   Past xarajatlar asosida sardorlik strategiyasi. Eng arzon tovarlar va xizmatlar ta’minotchisi bo’lib, keng isteьmolchilar guruhini jalb etish.
   
2. 
   Differentsiyalash yoki individuallash strategiyasi, o’z tovarlarini raqobatchilar tovaridan keskin farq qilishiga va ushbu farq istemolchilarni jalb etishiga erishish.
   
3. 
   Eng yaxshi narx strategiyasi. Raqobatchilarning o’xshash tovarlariga nisbatan past tannarxga va tovar narxiga ega bo’lish.
   
4. 
   Past tannarx asosida bozorning tor sigmentida kontsentratsiya strategiyasi.
   
5. 
   Xizmatlarni va tovarlarni differentsiyalash orqali bozorning tor sigmentida kontsentratsiya strategiyasi. Erishishga harakat qilinayotgan raqobatbardoshlik turi.
   

4 raqobat strategiyasi quyidagilardan iborat:

• 
  Xarajatlarni boshqarish strategiyasi yoki arzon narxlardagi strategiya .
  
• 
  Differentsiatsiya strategiyasi .
  
• 
  Eng yaxshi xarajat strategiyasi .
  
• 
  Bozor uyasi yoki fokus strategiyasi .
  

5.1.-jadval

Asosiy raqobatli strategiyalarning farqlanishi.