Mavzu: O‘zbekistonda demokratik tamoyillar asosida milliy davlat boshqaruv tizimining yaratilishi

Ombudsman

• 1997-yil aprelda Oliy Majlis tarkibida Inson huquqlari bo‘yicha vakil (ombudsman) tashkil qilinganligi haqida qaror qabul qilindi.
• Ombudsman jahondagi 85 dan ortiq mamlakatda bo‘lib, uning huquqiy holatini aniq, ravshan belgilab beruvchi konstitutsiyaviy qonun Markaziy Osiyo davlatlarida birinchi huquqiy hujjatdir.
• Ushbu qonunda “Oliy Majlisning inson huquqlari bo‘yicha vakili (ombudsman) mansabdor shaxslar, tashkilotlar va davlat organlarining inson huquqi, erki va qonuniy manfaatlarini davlat tomonidan himoya qilinishini ta’minlashga ko‘maklashish maqsadida faoliyat ko‘rsatadi”, deb ta’kidlangan.
• Ombudsman fuqarolarning ariza va murojaatlarini ko‘rib chiqishda, zarur axborotni talab qilib olishda mansabdor shaxslar va davlat organlari bilan hamkorlik qilib kelmoqda.

Senat

• SENAT O’zbekiston Pespublikasi Oliy Majlisining Senati (yuqori palata) hududiy vakillik palatasi bo’lib, Senat a’zolaridan (senatorlardan) tarkib topadi.
• Senatning vakolat muddati - 5 yil Qoraqalpogiston Respublikasi Jo’qorg’i Kengesi, viloyatlar, tumanlar va shaharlar davlat hokimiyati vakillik organlari deputatlarining tegishli qo’shma majlislarida Senat a’zolarini saylash tartibi tog’risidagi nizom Markaziy saylov komissiyasi tomonidan ishlab chiqiladi va tasdiqlanadi
• Senat a’zoligiga saylanadigan nomzodlarga qo’yiladigan talablar: Saylov kuni 25 yoshga to’lgan 5 yil 0’zbekiston Respublikasi hududida muqim yashayotgan Qoraqalpog’iston Respubllkasl Jo‘qorg‘i Kengesining, viloyat, tuman, shahar hokimiyati vakillik organining deputati

Vazirlar Mahkamasi

• 0‘zbekistonda davlat boshqaruvi tizimi tubdan isloh qilinib, milliy davlatchilik an’analarini o‘zida mujassamlashtirgan kuchli ijroiya hokimiyati - Vazirlar Mahkamasi tuzildi.
• Uning 1990-yil 30-martida Oliy Kengash tasdiqlagan yangi tarkibi 41 kishi edi. 1995-yil 5- mayda O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining II sessiyasi boiib, unda O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 35 kishidan iborat yangi tarkibi tasdiqlandi.
• Vazirlar Mahkamasining asosiy huquqiy maqomi - uning mustaqil O’zbekiston hukumati ekanidadir. Unga, o‘z vakolati doirasida, qonunlarni va Prezident farmonlarini ijro etish mas’uliyati yuklangan. U iqtisodiyotning, ijtimoiy va ma’naviy sohaning samarali faoliyatiga rahbarlikni ta’minlaydi, davlat boshqaruv idoralari tizimiga va o‘zi tashkil etadigan xo‘jalik boshqaruvi muassasalariga boshchilik qiladi.
• 2007-yilda Vazirlar Mahkamasining raisi lavozimi tugatildi. Bu esa liberallashtirish va demokratlashtirish yolidagi muhim qadam bo’ldi.