Mavzu: Ovqatdan zaxarlanish toksikoinfeksiya qo’zg’atuvchilari

Kasallikning odamlardagi patogenezi. Kasallik aksariyat hollarda odamlarga salmonellyoz bilan og‘rigan hayvon yoki parrandani ng go‘shti, tuxumi kabi mahsulotlarini yaxshi termik ishlov berm asdari iste’mol qilganda yuqib qoladi. Kasallikning yuzaga kelishi va rivojlanishi m e’daichak sistem asiga ovqat bilan tushgan salmonellalar m iqdori, turi va organizmning reaktivligiga bogiiq. Organizmning zaharlanish alomatlari organizmga mikrob tushgandan so'ng bir necha soat o ‘tgach boshlanadi. M e’da-ichak sistemasiga ovqat mahsulotlari orqali tushgan salm onellalar bir qancha vaqtdan keyin b o iin a boshlaydi, ko'payadi va natijada k o ‘p miqdorda endotoksin ajraladi. Shuni ta’kidlash kerakki, iste’m o l qilingan m ahsulot tarkibida ham talaygina m ikroblar endoto k sin i b o ‘ladi. Endotoksin keyinchalik me’da-ichak sistemasidan qonga o 'ta d i, oqibatda gastroenterit va zaharlanishning klinik belgilari vujudga keladi. Endotoksin me’da-ichak tizimi shilliq qavatining «qarshilik» faoliyatini zai flashtiradi, oqibatda yangi salmonellalar yana qonga o'tadi. 2-3% bem orlar bakteriya tashuvchi bo'lib qoladi. Ulardan aksariyat hollarda infeksiya bolalarga, qolaversa chaqaloqlarga tez yuqadi. Ayniqsa, bolalar muas sasalarida, tug'ruqxonalarda sanitariya-gigiyena qoidalariga e ’tibor fcerilmasa, kasallik tez tarqalib ketadi. Bunday hollarda chaqaloqlaming sliilimshiqli najasidan, halqumidagi ajralmalardan ko'plab salmonellalar topiladi. Salmonellyoz bilan hayvonlar ham ko'p kasallanadi, shuning uchun bu infeksiyani antrapozoonoz deyiladi. Odatda salmonellalarning quyidagi turlari S.typhimurium, S.choleraesuis, S.heidelberg, S.enteritidis , S.anatum, S.newpart, S.derby, S.virchov va boshqalar odamlarda to'liq klinik belgilari bilan salmonellyoz kasalligini keltirib chiqaradi.