Mavzu: O’t o’chirish vositalari va ularning qo’llanilishi ishning maqsadi

havo ko’pikli, 
kimyoviy ko’pikli, suyuqlikli, uglekislotali, aerozolli va kukunli.
Hajmiga qarab o’t uchirgichlar kam litrajli (5 l gacha), ishlab chiqarishda qo’lda 
ishlatiladigan (10 l gacha) va harakatlanuvchi (10 l dan yukori) larga turlanadi. O’t o’chirgichlar 
turiga qarab harflar bilan hajmini ko’rsatish uchun va 1 ta yoki 3 ta raqam bilan belgilanadi.
Kimyoviy ko’pikli o’t o’chirgichlardan OХP-10, OP-M va OP-9MM lar eng ko’p 
tarqalgan edi, lekin hozirda ular ishlab chiqarishdan olib tashlangan. Ularning o’rnini boshqa 
turdagi o’t o’chirgichlar egallamoqda.

---

4
7-rasm.
OХP-10 kimyoviy ko’pikli o’t o’chirgich: 
1-korpus, 2-kislotali stakan, 3-yon dastak, 4-bo’yin, 5-dastak, 6-oqib chiqish, 7-qopqoq, 8-
sachratkich, 9-klapan, 10-saqlagich, 11-ostki dastak. 
Havo-ko’pikli o’t o’chirgichlarning qo’lda ishlatiladigani (OVP-5 va OVP-10) va 
statsionar (OVP-100 va OVPU-250) turlari mavjud. Ularda zaryad kismi PO-1 ko’pik hosil 
qiluvchining 6% li suvli eritmasidan iborat. 
8-rasm
. H’avo-ko’pikli o’t o’chirgich (OVP) 
1-korpus, 2-ko’pikli tikilma, 3-trubka, 4-qopqoq, 5-dastak, 6-
ishga tushirish richagi, 7-oqib chiqish, 8-siqilgan gaz ballonchasi, 9-
sifon trubka 

---

5
O’t o’chirgich korpusida bosim siqilgan uglerod dioksidi orqali hosil bo’ladi, ular o’t 
o’chirgich ichida (yoki tashqarisida) joylashgan maxsus ballonlarda saqlanadi. 
Mexanik havo ko’pigi rastrubda korpusdan chiqayotgan eritma havo bilan aralashib 
hosil bo’ladi. 8-rasmda qo’lda ishlatiladigan OVP-10 o’t o’chirgich tasvirlangan.
SO
2 
– o’t o’chirgichlari gaz holatidagi yoki qattiq (qor ko’rinishida) moddalar 
yonganda uglerod dioksidi yordamida o’t o’chirish uchun xizmat qiladi. Ishlab chiqarish 
korxonalari tomonidan qo’lda ishlatiladigan (OU-2, OU-5, OU-8) va transport ko’rinishidagi (OU-
25, OU-80, OU-400) o’t o’chirgichlar ishlab chio’arilmoo’da. Bu o’t o’chirgichlar turli moddalar