Mavzu: O’t o’chirish vositalari va ularning qo’llanilishi ishning maqsadi

d). Galoid uglevodorodlar
:Yong’inni o’chirishi yonish jarayoni reaksiyasining kimyoviy 
tormozlanishiga asoslangan (ingibirlash). Ular chegaraviy uglevodorodlar bo’lib, ulardagi bir 
nechta vodorod atomi galoid (ftor, xlor, brom) atomlari bilan almashingan. Yong’inni o’chirishda 
quyidagilar: tetraftordibrommetan (xladon 114V2), metil brom, triftorbrommetan (xladon 13V1) 
keng qo’llaniladi. Yana, bundan tashkari etil brom asosidagi birikmalar (3,5; 4ND; 7; SJB; BF) ham 
ishlatiladi. 3, 5, 7 rakamlari bu birikmalar 3, 5, 7 marta karbonat angidiriddan samaliroq ekanligini 
ko’rsatadi. Keyingi vaqtlarda etilbromli birikmalarning ishlatilishi cheklanmokda, chunki brometil 
va uning boshqa moddalar bilan aralashmasi ba’zi bir sharoitlarda yonishi mumkin. Galoid 
uglevodorodli birikmalar katta zichlikka ega, bu esa, yong’inni o’chirish xususiyatini oshiradi, 
muzlash darajasining pastligi esa ularni sovuq havoda ham ishlatilishiga yo’l beradi. 
ye). Yong’inni o’chirish kukunlari (poroshoklari)
: mineral tuzlarning yopishib va qotib 
qolishining oldini oluvchi turli qo’shimchalar qo’shib maydalangan kukunlaridan iborat. Ular 
kuchli ingibitorlar hisoblangan galoid uglevodorodlarga nisbatan ham bir necha barobar katta
yong’in o’chirish xususiyatiga ega. Bundan tashqari ular universal hamdir. Chunki ulardan suv va 
boshqa moddalarni yong’inni o’chirishda qo’llash mumkin bo’lmagan joylarda (masalan, metall va 
ba’zi metall tarkibli birikmalar yonganda) foydalanish mumkin. Kukunlar umumiy va maxsus 
mo’ljallangan turlarga bo’linadi. PSB-3 birikmasining asosiy qo’shimchasi sifatida natriy 
bikarbonat; PF-diammoniy fosfat; P-1A-ammofos; SI-2 – silikagel (114V2), xladon bilan 
to’ydirilgan va boshqa.
yo). Yong’inni boshlang’ich fazasida o’chirishda qo’llaniladigan vositalar:
bularga 
brezent, kigiz, qum, tuproq va boshqalar kiradi. 
ye). Yong’inni o’chirish moddalarini tanlash. 
Yong’in turiga qarab yong’inni o’chirish 

---

3
moddalari tanlanadi. Hozirgi vaqtda barcha yong’inlar besh turga bo’linadi –