Mavzu: O’simliklar to’qimalari va ularning qishloq xo’jaligidagi ahamiyati

Kambiy - hujayralari bo‘linib, ikkilamchi to‘qimalarni hosil qiladi. Kambiy hujayralari o ‘simlikning poyasi va ildizi bo'ylab butun uzunligi bo‘yicha joylashadi va o ‘simlikda har yili hosil bo‘luvchi hujayralardan tashkil topgan qavatlarni (yillik halqalar) hosil qiladi.

• Kambiy - hujayralari bo‘linib, ikkilamchi to‘qimalarni hosil qiladi. Kambiy hujayralari o ‘simlikning poyasi va ildizi bo'ylab butun uzunligi bo‘yicha joylashadi va o ‘simlikda har yili hosil bo‘luvchi hujayralardan tashkil topgan qavatlarni (yillik halqalar) hosil qiladi.
• 0‘simlikda kambiy hujayralari silindr shaklida poya va ildizning eniga o‘sishini, ya’ni qalinlashishini ta’minlaydi. Kambiy ikkilamchi o ‘tkazuvchi to‘qimalar floema va ksilemani, fellogen esa peridermaning ichki qavati feliodermani hosil qiladi. Agar o ‘simlik turining nomini odamning ismiga o ‘xshatsak, u holda kambiy uning familiyasi, kambiy hujayralari bo‘linishidan hosil bo‘luvchi yangi hujayralar esa - uning farzandlarining ismlariga qiyoslash mumkin.

• Interkalyar (bo‘g‘im oralig‘i) meristema.
• Bu meristema poya bo‘g ‘im oraliqlarida va barg bandi hamda asosida hosil bo‘ladi. Interkalyar o ‘sish bug‘doydoshlar, ziradoshlar oilalarining vakillarida keng tarqalgan bo‘lib, boshoqli o ‘simliklaming boshoq tortishi,poya bo‘g‘im oralig‘ining o ‘sishi interkalyar meristema bilan bog'liq.
• Yara meristemalar. 0‘simlikning zararlangan qismlarida yara meristemasi o'z faoliyatini boshlaydi. Yara meristema to‘qimasi tirik parenxima hujayralaridan hosil bo‘iib, ularning bo’linib ko'payishi natijasida shikastlangan qism tiklanadi.
• Meristemadan hosil bo‘luvchi to‘qimalar. Meristema to‘qimasi hujayralari bo‘linishi asosida yangi hujayralar hosil bo'lganidan key in. bu hujayralar joylashgan joyi va funksiyasiga bogiiq holatda, o‘lchami va shakli bo‘yicha ixtisoslashish jarayoni amalga oshadi. 0‘simlik organizmida ayrim to‘qimalar faqat bir xil tuzilishdagi hujayralardan tashkil topadi, ayrim to‘qimalaming tarkibi esa - turli xil tuzilishga ega hujayralardan tuzilgan. Qoplovchi to'qima o ‘simlikni tashqi muhitning noqulay ta’sirlaridan himoya qiladi, ichki to‘qimalarni qurish va shikastlanishdan saqlaydi. Qoplovchi to‘qimalar kelib chiqishiga ko‘ra, uch xil: epiderma (birlamchi), periderma (ikkilamchi) va po‘stloqdan (uchlamchi qoplovchi to‘qimadan) iborat.