Mavzu: ortomiksoviruslar-gripp virusi laboratoriya diagnostikasi. Bajardi: mamatismoilov zarifjon rahbar: saida jurabayeva

Davosi va profilaktikasi. Kasallik belgilariga qarab davolanadi, bemorga immunoglobulin yuborilganda, kasallik engil kechadi.
Maxsus profilaktikasi uchun tirik monovaksina qizamiq, qizilcha vaksinalari bilan birga qo‘llaniladi, bir yoshdan katta bolalar, ba’zan parotit bilan og‘rimagan kattalar ham emlanishi mumkin.


Qizamiq virusi
Qizamiq (gul)ni virus qo‘zg‘atishini 1911 yili T.Anderson va J.Goldberglar aniqlashgan. 1954 yili J.Enders va T.Piblslar hujayra kulturasidan virusning sof kulturasini ajratib oldilar. Bu virus Morbillivirus turkumiga mansub.
Morfologiyasi. Qizamiq virusi o‘zining xususiyatlariga ko‘ra to‘liq paramiksoviruslarga o‘xshash, ammo unda neyroaminidaza fermenti bo‘lmaydi. Virusning tashqi qobig‘ida faqat gemagglyutininlar joylashgan.
Ko‘paytirish (reproduksiyasi). Virus tovuq embrionida ko‘paymaydi. Uni odam embrioni va maymun buyragidan tayyorlangan birlamchi hujayra kulturalarida ko‘paytiriladi. Bundan tashqari, odam amnioni va undiriluvchi hujayra kulturalarida (Hela, KB, Vero va boshqalar) sitopatik ta’sir ko‘rsatib ko‘payadi. Natijada simplastlar, ya’ni ko‘p yadroli hujayralar hosil bo‘ladi. Virus kirgan hujayra sitoplazmasida atsidofil, yadrosida bazofil kiritmalar vujudga keladi.
Antigenlari. Virusning serotiplari aniqlanmagan. Qizamiq virusining shtammlari orasida tashqi qobig‘ining antigeni (V-antigen) gemagglyutinin va membrana oqsillari bor.Virus tarkibida neyrominidaza uchramaydi. Maymun eritrotsitlari bilan agglyutinatsiya beradi, ammo tovuq, dengiz cho‘chqachasi va boshqa hayvonlar eritrotsitlari bilan agglyutinatsiya bermaydi.
CHidamliligi. Virus 56⁰S haroratda 30 daqiqada faolligini yo‘qotadi, efir va detergentlarga, rN 2,0–4,0 bo‘lgan muhitlarga ta’sirchan, past haroratga (–70⁰S) chidamli. Quyosh nuri ta’siriga nihoyatda chidamsiz. SHuning uchun qizamiq virusiga qarshi dezinfeksiya choralari qo‘llanilmaydi.
Hayvonlarga nisbatan patogenligi. Tabiiy sharoitda hayvonlar qizamiq bilan kasallanmaydi. Maymunlarga virusni yuqtirib, kasallik belgilarini yuzaga keltirish mumkin.