Mavzu: “O’rtacha miqdorlar”

Ayrim xollarda o'rtacha miqdorlar oraliq (interval) qatorlar, umumiy va guruhiy o'rtachalar, shuningdek, nisbiy miqdorlar asosida ham hisoblanishi mumkin.
O'rtacha miqdorlarni intervalnili (oraliqli) qatorda hisoblashning o'ziga xos xususiyatlari bor. Buning uchun dastlab har bir interval (oraliq) guruh bo'yicha o'rtachani, so'ngra esa jami qatorlar bo'yicha umumiy o'rtachani hisoblash lozim.
Agarda, interval (oraliq) yopiq ko'rinishda bo'lsa, u holda har bir (interval) oraliq guruh uchun o'rtacha interval (oraliq) belgining quyi darajasi bilan yuqori daraji yig'indisining yarmiga teng bo'ladi.
Agarda, interval (oraliq) ochiq ko'rinishda bo'lsa, u holda birinchi guruhning quyi darajasini topish uchun ikkinchi guruh intervalini (oralig'ini) birinchi guruhning yuqori darajasidan ayirish kerak, oxirgi guruhning yuqori darajasini topish uchun esa o'zidan oldingi guruh intervalini (oralig'ini) shu guruhning quyi darajasiga qo'shish kerak bo'ladi.

O'RTACHA ARIFMETIK MIQDORNING TURLARI, UNING XUSUSIYATLARI VA ULARNI HISOBLASH TARTIBI

2. Agarda, belgining alohida miqdorlaridan qandaydir bir «A»-sonni ayirsak yoki ularga qandaydir «A»-sonni qo'shsak, so'ngra o'rtachani hisoblasak, u holda bu hisoblangan o'rtacha haqiqiy o'rtachadan «A»-songa shuncha kichik yoki katta bo'ladi:
O'RTACHA ARIFMETIK MIQDORNING XUSUSIYATLARI
1. Agarda, aniqlangan o'rtachani uning vaznlar yig'indisiga ko'pay-tirilsa, u holda bu varianti uning vazn ko'paytmasi yig'indisiga ham-ma vaqt teng bo'ladi, ya'ni:

O'RTACHA ARIFMETIK MIQDORNING TURLARI, UNING XUSUSIYATLARI VA ULARNI HISOBLASH TARTIBI

4. Agarda, alohida miqdorlarning vaznini, uchrashish tezligi (f) ni qandaydir «A»-songa ko'paytirsak yoki bo'lsak, so'ngra o'rtachani hisoblasak, bu hisoblangan o'rtacha o'zgarmaydi.
O'RTACHA ARIFMETIK MIQDORNING XUSUSIYATLARI
3. Agarda, belgining alohida miqdor-larini qandaydir «K»-songa ko'pay-tirsak yoki bo'lsak, so'ngra o'rtachani hisoblasak, u holda bu hisoblangan o'rtacha haqiqiy o'rtachadan «K»-songa shuncha marta ko'payishi yoki kamayishi mumkin.