Mavzu: oltingugurt va uning xossalari mavzusini o’qitish metodikasi. Mundarija: Kirish

1.2. Fizik-kimyoviy xossalari.
Oltingugurt to’rt oksid rangsiz, o’ziga xos o’tkir xidga ega bo’lgan gazdir. U -10⁰ C da suyuq, -73⁰ C da qattiq holga o’tadi, u kislotali oksid, suvda eritib sulfit kislota hosil bo’ladi.
SO₂+ H₂O=H₂SO₃
Oltingugurt iki oksidi yuqori reaktivlikka ega. Oltingugurt dioksidi kislotali oksiddir. Suvda hidratlar hosil bo'lishi bilan yaxshi eriydi. Shuningdek, u suv bilan qisman ta'sirlanib, zaif oltingugurt kislotasini hosil qiladi, u alohida ajratilmaydi:
SO₂+H₂O=H₂SO₃=HSO₃=SO₃
Dissotsilanish natijasida protonlar hosil bo'ladi, shuning uchun eritma kislotali muhitga ega.
Oltingugurt dioksidi gazi natriy gidroksid eritmasidan o'tkazilganda natriy sulfit hosil bo'ladi. Natriy sulfit ortiqcha oltingugurt dioksidi bilan reaksiyaga kirishib, natriy gidrosulfit hosil qiladi:
2NaOH + SO₂ = Na₂SO₃ + H₂O;
Na₂SO₃ + SO₂ = 2NaHSO₃.

Oltingugurt dioksidi oksidlanish-qaytarilish ikki tomonlamaligi bilan ajralib turadi, masalan, u qaytaruvchi xususiyatga ega bo'lib, brom suvini rangsizlantiradi:
SO₂ + Br₂ + 2H₂O = H₂SO₄ + 2HBr
va kaliy permanganat eritmasi:
5SO₂ + 2KMnO₄ + 2H₂O = 2KHSO₄ + 2MnSO₄ + H₂SO₄
kislorod bilan oksidlangan sulfat angidrid:
2SO₂ + O₂ = 2SO₃.
https://peskiadmin.ru/uz/oksid-sery-4-fizicheskie-i-himicheskie-svoistva-himicheskie-svoistva.html
Kuchli qaytaruvchi moddalar bilan o'zaro ta'sirlashganda u oksidlovchi xususiyatlarni namoyon qiladi, masalan:
SO₂ + 2CO = S + 2CO₂ (500 ° C da, Al₂O₃ mavjudligida);
SO₂ + 2H₂ = S + 2H₂O.

Sulfat kislota va uning tuzlari

Oltingugurt dioksidi suvda eritilganda zaif oltingugurt kislotasi hosil bo'ladi, erigan SO₂ ning asosiy qismi SO₂ H₂O ning gidratlangan shaklida bo'ladi, sovutilganda kristall gidrat ham ajralib chiqadi, faqat kichik bir qismi. oltingugurt kislotasi molekulalari sulfit va gidrosulfit ionlariga ajraladi. Erkin holatda kislota ajratilmaydi.
Ikki asosli bo'lib, u ikki turdagi tuzlarni hosil qiladi: o'rta - sulfitlar va kislotali - gidrosulfitlar. Suvda faqat ishqoriy metallar sulfitlari va gidrosulfitlari va ishqoriy yer metallarining gidrosulfitlari eriydi.
Oltingugurt keng tarqalgan yer qobig'i, boshqa elementlar orasida o'n oltinchi o'rinni egallaydi. U erkin holatda ham, bog'langan holda ham uchraydi. Metall bo'lmagan xususiyatlar ushbu kimyoviy elementga xosdir. Uning lotincha nomi "oltingugurt" belgisi S. bilan belgilangan element kislorod va yoki vodorod o'z ichiga olgan birikmalarning turli ionlarining bir qismi bo'lib, kislotalar, tuzlar va bir nechta oksidlar sinflariga mansub ko'plab moddalarni hosil qiladi, ularning har biri chaqirilishi mumkin. valentlikni bildiruvchi qo'shimcha belgilari bilan oltingugurt oksidi. Oksidlanish shuni ko'rsatadiki, u turli birikmalarda namoyon bo'ladi +6, +4, +2, 0, -1, -2. Oksidlanish darajasi har xil bo'lgan oltingugurt oksidlari ma'lum. Eng keng tarqalgan oltingugurt dioksidi va trioksiddir. Oltingugurt oksidi, shuningdek, ushbu elementning yuqori (SO₃ dan tashqari) va pastki oksidlari kamroq ma'lum.