Ma’vzu: Oltinchi gruppaning asosiy gruppachsi elementlari

Wolfram

Ishlatilishi

Volframit hamda sheelit konsentratlari (50—60% WO3) Volfram va uning birikmalari uchun xom ashyo boʻlib xizmat qiladi.

Volfram hozirgi zamon texnikasida toza metall hamda qotishmalar sifatida ishlatiladi. Elektr lampalarda, radioelektronika va rentgen texnikasida elektrovakuum asboblari tayyorlash uchun foydalaniladi. Volframning birikmalari texnikaning turli tarmoklarida qoʻllaniladi.

Metallga ishlov berish, qurilish va tog'-kon sanoatining mashina va chiroqlarini ishlab chiqarishda, shuningdek, kimyo sanoatida va boshqa sohalarda, transport va lampalar ishlab chiqarishda ishlatiladigan volfsten.

Volfram po'lat vositasidan yasalgan metallga ishlov berishda intensiv jarayonlarning katta tezligini ta'minlaydi. Bunday vositalar yordamida kesish tezligi odatda bir soniyada o'nlab metrlarda o'lchanadi.

Sanoatda asosan metall-keramik V.q. ishlatiladi. Ular volfram karbidi kukunlari bilan titan karbidi kukunlariga bogʻlovchi modda (kobalt) qoʻshib aralashtirish, hosil boʻlgan aralashmani maxsus qoliplarda presslash, shundan keyin 1500°—2000° da qovushtirish yoʻli bilan tayyorlanadi. Bundam qotishmalar nihoyatda qattiq boʻladi, bunga sabab ularning taxminan 95 foizi karbidlardan iboratligi. V.q. elektr-vakuum asboblarda qizdirgichlar, ekranlar tayyorlash uchun, 2500° gacha t-rada ishlatiladigan termopar materiallar sifatida, raketa va samolyotlarning baʼzi detallarini, giroskop rotorini tayyorlashda ishlatiladi. Tarkibida 3—10% nikel va 2—5% mis boʻlgan V.q. "ogʻir qotishmalar" deb ataladi. Ular radioterapiyada — nurlanishdan himoya qiladigan material hamda radioaktiv preparatlar saqlanadigan konteynerlar tayyorlanadigan material sifatida ishlatiladi. Tarkibida 15% molibden boʻlgan qoʻsh V.q- reaktiv dvigatellarning parraklarini tayyorlashda qoʻllaniladi.

Volfram va molibden qotishmalari