Мавзу. Нутқи тулик ривожланмаган болаларнинг шахс хусусиятлари


Системали нутқ бузулишларида шахс хусусиятлари



Download 41,29 Kb.
bet5/11
Sana23.12.2022
Hajmi41,29 Kb.
#895202
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
Boltayeva Sanobar

Системали нутқ бузулишларида шахс хусусиятлари
Алалия – ҳомиладорлик ёки бола нутқининг илк ривожланиш даврида бош мия пўстлоғидаги нутқ зоналарининг органик жароҳатланиши натижасида нутқнинг ривожланмай колиши.
Сенсор алалияли болалар билан мулоқотга киришиш қийин бўлади. Ҳулқ атвори ўзига хос хусусиятга эга (қўзғалувчан, характерлари импулсив, ўз нутқига танқидий қарамайдилар, билиш даражаси паст бўлади). Хикояни узоқ
вақт тинглай олмайдилар, мазмунини тушунмаганликлари учун қизиқиш йўқолади ва тингламай қўядилар. Бундай болаларда тушунишнинг йўқлиги натижасида ўзларининг нутқлари ҳам бузилади. Узоқ хавотирланиш, бақириш,
сакраш, ўйнаш, тақиллатиш ҳоллари кузатилади. Айрим вақтларда бундай болалар мулойим, уятчан, ўз камчиликларини маълум даражада англайдилар.
Болалар мулоқот учун имо-ишоралар, жестлар, мимикалардан фойдаланадилар.
Бундай болалар мусиқа тинглашни ёқтирадилар, тинчлик болаларни тинчлантиради, баланд охангда гапиришлар, бақириқлар болага салбий таъсир қилади.
Сенсор алалия болаларнинг айримлари махсус оғир нутқ камчиликларига эга болалар учун мўлжалланган мактабларда ёки ёрдамчи мактабларда логопед билан мунтазам шуғулланган ҳолда таълим оладилар.
Афазия – марказий, органик турга оид оғир нутқ бузилишлари қаторига киради. Бу кўпроқ катта ёшдаги кишилардаги бош мия қон айланишининг бузилиши оқибатида пайдо бўлади.
Афазия (грекча а-инкор этиш, прасис-нутқ) бош миянинг
жарахотланиши натижасида рўй берадиган нутқнинг тўла ёки қисман йўқолиши.
Афазиянинг келиб чиқиш сабаблари яна бош мия травмалари, шишлар, бош мия инфекцион касалликлари бўлиши мумкин. Бу касаллик ўсмирларда, ёш кишиларда ҳам кузатилиши мумкин.
Болаларда бу касаллик камдан-кам учрайди. У ҳам бўлса, бош мия травмалари, шишлар ёки инфекцион касалликлар асоратида пайдо бўлади.
А.А.Лурия кўрсатишича бундай беморларда психик фаолият ва билиш жараёнлари бузилган бўлада. Ўзгалар нутқини тушуниш, оғзаки ва ёзма нутқ камчиликлари, ҳисоб малакалари бузилиши кузатилади. Инсулт ёки травмадан сўнг бошланғич даврда беморларнинг нутқи умуман тушунарсиз бўлади.
Чунки уларнинг нутқи айрим товушлар, бўғинлар, сўз бирикмаларидан иборат бўлади. Бу камчиликлар асосан икки йўналиш, тиббий ёки логопедик йўналишлар асосида бартараф этилади. Лекин шу билан бирга бу даврда
психологнинг фаолияти муҳим рол ўйнайди. Чунки бу бемор ўз нутқидан уялади, тушкунликка тушади, диққат, хотира, мантиқий тафаккур, идрок, хиссий ирода соҳаларида камчиликлар кузатилади. Психолог бундай беморлар билан кўпроқ суҳбатлар ўтказиши, тренинглар, рағбатлантириш ишлари олиб бориши керак.

Download 41,29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish