Mavzu: Nomoddiy aktivlar hisobi Nomoddiy aktivlar haqida tushuncha

Mavzu: Nomoddiy aktivlar hisobi Nomoddiy aktivlar haqida tushuncha

"Buxgalteriya hisobi"

fanidan
Mustaqil ish
Tayyorlanadi:
Shotursunov Muhiddinjon
Tekshurdi:

Mavzu:Nomoddiy aktivlar hisobi

Nomoddiy aktivlar haqida tushuncha

• 
  Nomoddiy aktivlarning mohiyati, ularni baholash va hisobga olish tartibi BXMS № 7 Nomoddiy aktivlar bilan reglamentlashtirilgan .
  
• 
  Nomoddiy aktivlar deganda, moddiy buyum mazmuniga ega boʻlmagan korxona tomonidan xoʻjalik faoliyatida boshqaruv uchun qoʻllashda nazorat qilinadigan, shuningdek koʻp yillar ishlatiladigan mulk obyektlari tushuniladi.
  

Mulk obyektlarini nomoddiy aktiv sifatida tan olish uchun ular quyidagi mezonlarga javob berishlari lozim:

Mulk obyektlarini nomoddiy aktiv sifatida tan olish uchun ular quyidagi mezonlarga javob berishlari lozim:

aktiv tushunchasi talablarini qondirishi, yaʼni korxonaning iqtisodiy resursi boʻla olishligi;

• 
  baxolash mumkinligi;
  
• 
  ahamiyatliligi;
  
• 
  toʻgʻriligi;
  
• 
  kelgusida iqtisodiy naf keltirishligi;
  
• 
  mustaqil foydalanish mumkinligi, yaʼni ishlatish, sotish, almashtirish, bepul berish, hisobdan alohida chiqarish mumkinligi.
  

• 
  Patent, nou-xau –bu ishlab chiqilgan buyum, tenologik jarayon, faoliyatga egalik qilish huquqi. Bunday huquqni egalik qiluvchi subyektga maxsus patent berish vakolatiga ega Vazirlik yoki idoralar beradi.
  
• 
  Dasturiy taʼminot - bu zamonaviy kompyuterlarda texnik-iqtisodiy hisob-kitoblarni olib borish boʻyicha yaratilgan dasturlar, algoritmlar toʻplami.
  

Dunyo mamlakatlarida eng keng tarqalgan va nomoddiy aktiv sifatida eʼtirof etiladigan huquqlarga quyidagilar kiradi:

• 
  Mualliflik huquqi – bu yozilgan kitob, yaratilgan musiqa , tasviriy sanʼat va boshqa asarlar uchun uning muallifiga berilgan huquq. Ushbu huquq asarlar egalariga ularni chop ettirish, qayta bosmaga berish, koʻpaytirish, sotish, yozdirish, ijro etish, taqsimlash va shu kabi boshqa harakatlarni qilishni oʻz ichiga oladi.
  
• 
  Litsenziya –bu u yoki bu xoʻjalik faoliyati, xoʻjalik operatsiyasi bilan shugʻullanish uchun davlatning kompetent organi tomonidan berilgan ruxsatnoma. Litsenziya maxsus rasmiy hujjat boʻlib, u korxonaga unda koʻrsatilgan faoliyat turini belgilangan muddat ichida amalga oshirishga ruxsat beradi.