Mavzu: Nomoddiy aktivlar hisobi Nomoddiy aktivlar haqida tushuncha

Nomoddiy aktivlar amortizatsiyasi (eskirishi) ni belgilangan usul va meʼyorlar boʻyicha toʻgʻri hisoblash;

• 
  Nomoddiy aktivlar amortizatsiyasi (eskirishi) ni belgilangan usul va meʼyorlar boʻyicha toʻgʻri hisoblash;
  
• 
  Nomoddiy aktivlarni Soliq Kodeksiga muvofiq soliqga tortilishini taʼminlash;
  
• 
  Nomoddiy aktivlar butligini taʼminlash, buning uchun ularni belgilangan muddatlarda qayta roʻyxatdan oʻtqazish (inventarizatsiya qilish), uning natijalarini toʻgʻri aniqlash va hisobga olish;
  
• 
  Nomoddiy aktivlarga qilingan qoʻshimcha xarajatlarni (kapital quyilmalarni) toʻgʻri hisobga olish.
  

Nomoddiy aktivlarni baholash

• 
  Nomoddiy aktivlarni hisobga olish qiymati boʻlib boshlangʻich qiymat hisoblanadi. Ushbu qiymat nomoddiy aktivlarni kelib tushish manbalariga qarab quyidagicha aniqlanadi:
  
• 
  Taʼsischilardan ustav kapitaliga taʼsis badali sifatida qabul qilinganda – taʼsischilarni kelishuv shartnomasi boʻyicha;
  
• 
  Sotib olinganda – sotib olish bahosi plyus barcha ishlashga tayyor holatga keltirishga ketgan xarajatlarni oʻz ichiga olgan qiymat boʻyicha;
  

• 
  Bepul olinganda – ekspert yoʻli bilan aniqlangan qiymat boʻyicha;
  
• 
  Ilmiy tadqiqot va izlanishlarning natijasi sifatida qabul qilinganda – haqiqiy tannarxi boʻyicha.
  
• 
  Tiklangan qiymat nomoddiy aktivlarni qayta baholashdan keyingi yoki qoʻshimcha kapital quyilmalardan keyingi vaqtinchalik qiymati boʻlib, u shu sanadan boshlab boshlangʻich qiymat hisoblanadi.
  

Qoldiq qiymat nomoddiy aktivlarni jamlangan eskirish summasi chegirib tashlangandan keyingi boshlangʻich qiymati boʻlib, asosan ularni balans qiymatini topishda ishlatiladi.

Sotish qiymati nomoddiy aktivlarni oluvchi va sotuvchi oʻrtasidagi kelishuv qiymati boʻlib, u faqat sotish natijalarin hisobga olishda qoʻllaniladi.
Amortizatsiyalanadigan qiymat boshlangʻich va likvidatsion qiymat oʻrtasidagi farq boʻlib, u amortizatsiya (eskirish ) summasini hisoblashda qoʻllaniladi.