Mavzu: Nol bilan tugagan sonlarga ko`paytirish. Ta'limiy: Sonni ko'paytmaga ko'paytirish qoidalari bilan tanishtirish va nol bilan tugaydigan sonlarga ko'paytirishni o'rganishga tayyorgarlikni boshlash

Tekshirish. Bo'sh o'rinlarga tushirib qoldirilgan sonlarni qo'yib, masala yechilishini tekshiring.

1. □ + □ =□ (dar.) — ikkita maydonga ekishdi.

   
   

2. □ : □ = □ (^m2) -- bir tup daraxt uchun ajratilgan.

   
   

3. □• □ = 700 (m²) — birinchi maydonning yuzi.

   
   

4) □• □ = 1050 (m²) - ikkinchi maydon yuzi. V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. 642-643- misol va masala MRO`TIBO`________________

Sana.

Mavzu: Maydonlarni o`lchash Ta'limiy: Maydonlarni o`lchash malakalarini mustahkamlash.

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi mavzu bayoni.

Doskada qoldiqli bo'lishning qiyinroq holini tushuntiraman: 95647:800

Birinchi to'liqsiz bo'linuvchi 956 yuzlik, bo'linmada uchta raqam bo'ladi, ularni bir satr pastga belgilaymiz, 956 ni 800 ga bo'lamiz,1 chiqadi, 1 raqamini bo'linmadagi yuzliklar o'rniga yozamiz, 800 ni 1 ga ko'paytiramiz, 800 chiqadi. 800 ni 956 dan ayiramiz, qoldiqda 156 yuzlik chiqadi.

Ikkinchi to'liqsiz bo'linuvchi 1564 o'nlik. 1564 ni 800 ga bo'lamiz, 1 chiqadi, 1 raqamini bo'linmadagi o'nliklar o'rniga yozamiz, 800 ni 1 ga ko'paytiramiz, 800 chiqadi, 800 ni 1564 dan ayiramiz, 764 o'nlik qoladi.

Uchinchi to'liqsiz bo'linuvchi 7647 birlik. 7647 ni 800 ga bo'lamiz, 9 chiqadi, 9 raqamini bo'linmadagi birliklar o'rniga yozamiz, 800 ni 9 ga ko'paytiramiz, 7200 bo'ladi. 7200 ni 7647 dan ayiramiz, qoldiqda 447 chiqadi.

Misolda bo'linmada 119 va qoldiqda 447 chiqdi. Hisoblashni to'g'ri bajarganimizni tekshiramiz: 1) 447 < 800 - qoldiq bo'linuvchidan kichik.

2)_x119

800

95200 — shu sonni bo'ldik.

3) 95200

+ 447

95647 — to'g'ri yechganmiz.

IV.Mustahkamlash.Bolalar 644- mashqdagi misolning yechilishi bilan tanishadilar va amal qanday bajarilganini tushuntiradilar.

645 misol doskada bajariladi.

3333:40 1307:20= 20200:300=

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish.648-649 - misol va masala

MRO`TIBO`________________

Sana.

Mavzu: Mustahkamlash uchun mashqlar Ta'limiy: Miso va masalalar malakalarini mustahkamlash.

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Miso va masalalar yechish.

Darslikda berilgan misollarni birin –ketin ishlaymiz.

1.Qulay usulda hisoblang.

35 x (2 x 7) 210:(7 x 6) 5 x 35 x 6 x2

2.Misolni doskada yechadilar.

1 070•800 2 060 • 70 5 400: 900

30 400 • 20 4 900 : 700 3 600 • 200

5.Qoldiqii bo'lishni bajaring:
1 704 : 10 42 617 : :100 13784:10

47 600 : 700 276 800:800. 25800:300

8.Misolni yechamiz.

40 230-380x40+ 26 970 16 210 + 639 200:800 - 8 706

71 440 : 80 - 14 820 : 60 (900 - 735) x80 + 20

9.Ifodalar tuzing va qiymatlarini hisoblang:

1) Eng katta besh xonali son bilan 1 ning yig'indisini 100 marta kamaytiring.

2) Eng kichik to'rt xonali son bilan 1 ning ayirmasini 9 marta kamaytiring.

3. 251 sonini 482 va 18 sonlarining yig'indisigs ko'paytiring.

   
   

4. 3 200 sonini 280 va 200 sonlarining ayirmasige bo'ling.

   
   

5) Eng katta uch xonali sonning uchdan bir qismini eng kichik ikki xonali songa ko'paytiring.

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. 12-13- misol va masala

MRO`TIBO`________________

Sana.

Mavzu: Ikki xonali va uch xonali songa ko`paytirish. Ta'limiy: sonni yig'indiga ko'paytirish qoidasini takroriash; Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash. Rivojlantiruvchi: masalalar yechish uquvini rivojlantirish bo'yicha ishni davom ettirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi mavzu bayoni. 650, 651- mashqlar og'zaki bajariladi.

652- mashq yozma bajariladi (bitta misol doskada, qolganlari sharhlab hisoblanadi). Mashqni bajarishni ushbu savol bilan yakunlaymiz: sonni yig'indiga qanday ko'paytiriladi?

Ifodalarni taqqoslashda (655- mashq) bolalar bunday javob berishadi: birinchi ifodaning chap tomonida 7 soni 2 ga va 8 ga, ya'ni 2 va 8 sonlarining yig'indisiga

(2 + 8 = 10) ko'paytiriladi; ifodalar orasiga tenglik belgisini qo'yamiz; ikkinchi ifodaning chap tomonida 16 soni (10 + 4) yig'indiga, ya'ni 14 ga ko'paytiriladi, o'ng tomonida esa 16 soni 40 ga, ya'ni 10 va 4 sonlarining ko'paytmasiga ko'paytiriladi. Ifodalar teng emas. Chapdagi ifodani hisoblash natijasi 16 • 10 + 16 • 4 -= 224, o'ngdagi ifodaning qiymati esa 16 • 40 = 640; 294 < 640, ya'ni

16 • 10 + 16 • 4 < 16 • 40.

IV.O'tilgan material ustida ishlash.

653-mashq asosan mustaqil yechiladi. Masala o'qilib, qisqacha tahlil qilinganidan so'ng, uning mana bu yechilish sxemasini taklif eting: (1828 - □• □ ): □ = □

654 (1)- misolni oldindan doskaga yozib qo'yganinimiz ma'qbul, keyin u doskada va daftarlarda yechiladi.

Mantiqiy fikrlash qobiliyatini rivojlantirish uchun 656-misoldan keyin turgan masalani taklif eting. O'quvchi yuritadigan mulohaza: agar 15 ta qalam olingan bo'lsa, u holda hamma 15 ta ko'k qalamni va yana 3 ta qizil qalamni olgan bo'lishlari ham mumkin; bu holda ham qutida qizil qalamlar qoladi. Agar faqat qizil qalamlar olingan bo'lsa ham, qutichada baribir qizil qalamlar qoladi.

Javob: qizil qalamlar doimo qoladi.

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish.655-656 - misol va masala

MRO`TIBO`________________
Sana.

Mavzu: Ko`paytirish qanday bajarilganini tushuntirish. Ta'limiy: Bolalarni ikki xonali sonni ikki xonali songa og'zaki ko'paytirish usuli bilan tanishtirish; o'rganilgan turdagi masalalarni yechish.

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi mavzu bayoni.

Doskada yoza borib, 38 • 12 ni qanday oson hisoblash mumkinligini tushuntiramiz.

8 ni 12 ga ko'paytira olmaymiz. Ikkinchi ko'paytuvchini xona qo'shiluvchilari yig'indisi shaklida ifodalaymiz (10 + 2). Oldingi darslarda yodlab olingan qoidadan foydalanamiz:

38 • 12 = 38 • (10 + 2) = 38 • 10 + 38 • 2 = 380 + 76 = 456.

O'quvchilar 657- mashq misollarining yechilish namunalari bilan tanishadilar va ularni tushuntiradilar.

658- mashq (1- misoli) doskada mufassal qaraladi. 658- mashq (2-misoli) sharhlanadi.

IV.O'tilgan material ustida ishlash. 660- mashq bajariladi. Masalani o'qing. Savolni o'qing. 50 soni nimani bildiradi? 20 soni-chi? 10 soni-chi? Masalani ikki usul bilan yeching.