Mavzu: Nol bilan tugagan sonlarga ko`paytirish. Ta'limiy: Sonni ko'paytmaga ko'paytirish qoidalari bilan tanishtirish va nol bilan tugaydigan sonlarga ko'paytirishni o'rganishga tayyorgarlikni boshlash

Tekshirish. O'quvchilar yechimning to'g'riligini doskadagi yozuv bo'yicha tekshiradilar (oldindan yozib qo'yilgan yechimni ochaman.)

III. Yangi mavzu bayoni.

Ko'p xonali sonlarni yaxlit sonlarga bo'lish usulini tushuntiraman. 12750: 30

Bo'lishning har bir qadamini mufassal gapirib beraman, bunda bolalar e'tiborini ko'p xonali sonlarni yaxlit o'nliklarga bo'lishda ikkita qoidadan - yig'indini songa bo'lish qoidasidan va sonni ko'paytmaga bo'lish qoidasidan foydalanishlariga qarataman.

618- mashqqa berilgan tushuntirishni o'qing va bo'lishning asosiy bosqichlarini eslab qoling.

Berilgan tushuntirishdan foydalanib, o'zingiz 619- misolni bajaring. Qanday bajarganingizni gapirib bering.

O'tilgan material ustida ishlash. 620- masala o'qilganidan so'ng, uning qisqa yozuvini bolalar aytib turadilar, men esa doskaga yozaman:

	Yuk sig'imi	Qatnash soni	Kartoshka massasi
I mashina II mashina	bir xil	? 16 ?	30 t 80t ?

Tashib keltirilgan kartoshkaning jami massasi haqida nima ma'lum va nimani bilish mumkin? Agar hamma kartoshka massasi va qatnashlar soni ma'lum bo'lsa, nimani bilish mum­kin? So'ngra masala mustaqil yechiladi.

621- masalani, u garchi murakkab bo'lmasa ham, doskada yechilgani ma'qul

1. 180 : 2 = 90 (km) - 1- avtobus yurgan yo'l;

   
   

2. 180 : 3 = 60 (km) — 2- avtobus yurgan yo'l;

   
   

3. 90 + 60 = 150 (km) — ikkala avtobus yurgan masofa;

   
   

4. 180 - 150 = 30 (km) — avtobuslar orasidagi masofa.

   
   

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish.622-623 - misol va masala

MRO`TIBO`________________

Sana.

Mavzu: Nol bilan tugaydigan songa bo`lish Ta'limiy: yaxlit o'nliklarga, yaxlit yuzliklarga bo'lishga doir malakalarni shakllantirish bo'yicha ishni davom ettirish;

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: o'rganilgan turdagi masalalarni yechish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi mavzu bayoni.

Bolalarni ko'p xonali sonlarni yaxlit yuzliklar va mingliklarga bo'lish bilan o'zim tanishtirganinim maqsadga muvofiqdir. Shu munosabat bilan doskada bunday tushuntirish olib boraman.58100:700 bo`lishni quyidagi tartibda olib boramiz.

Birinchi to'liqsiz bo'linuvchi — 5810 o'nl. Bo'linmada ikkita raqam bo'ladi. 5810 ni 700 ga bo'lamiz, 8 chiqadi. O'nliklar o'rniga 8 ni yozamiz. 700 ni 8 ga ko'paytiramiz, hosil bo'lgan 5600 sonini 5810 dan ayiramiz, 210 o'nlik qoladi.

Ikkinchi to'liqsiz bo'linuvchi 2100 birlikni 700 ga bo'lamiz,

3 chiqadi, bo'linmaga 3 birlikni yozaman. Bo'linma 83.

O'quvchilarga 624- mashq misollarining yechilishini mustaqil qarash va bo'lish qanday bajarilganini tushuntirishga tayyorlanishni taklif qilaman.

625 misol doskada ishlanadi; sharhlab bajariladi.

32800:800= 42300:900= 249500:500=

626-masala sharti ustida ishlaymiz.

Maktab hovlisida gulzor uchun60 kvadrat metr yer ajratildi.Bu butun xovlining beshdan bir qismini tashkil etadi.Butun maktab hovlisining yuzi qancha?

Yechish:60 x 5=300 kv m

Javob: Butun maktab hovlisining yuzi 300 kv m

627-masala.

Toshbaqa va shiliqurt qarama-qarshi tomonga harakat qilyapti.Agar toshbaqaning tezligi 22 sm/min,shilliqurtning tezligi 14 sm/min bo`lsa,2 minutdan keyin ular orasidagi masofa qancha bo`ladi?

Yechish: 22 x 2=44

14 x 2=28

44+28=72

Javob: Ular orasidagi masofa 72 sm bo`ladi.

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. 629-630- misol va masala

MRO`TIBO`________________

Sana

Mavzu:12-nazorat ishi. Ta'limiy:O`quvchilar bilimini baholash.

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Nazorat ishi bayoni.Nazorat daftarlari tarqatiladi.Sana va mavzu yoziadi.

I variant

1. Sonni ko'paytmaga bo'lishni ikki usulda bajaring: 90:(2 x3) 963:(3x3)

   
   

2. Bo'iishni bajaring va tekshiring: 801000:900 85500:500

   
   

3. Tenglamani yeching: Xx4-853=9447 X:80=4800:20

   
   

4. Masala.
   

Poyezd 520 km yo'l yurdi. U dastlab 3 soat davomida 80 km/soat, qolgan yo'lni esa 70 km/soat tezlik bilan bosib o'tdi. Poyezd butun yo'lga qancha vaqt sarflagan?

II variant

1. Sonni ko'paytmaga bo'lishni ikki usulda bajaring: 28200:(50x2) 72:(2x4)

   
   

2. Bo'iishni bajaring va tekshiring: 41080:40 119100:300

   
   

3. Tenglamani yeching:

   
   

2xX+757=9827 (1095+X)-87=7573

4. Masala.

Oralaridagi masofa 800 km bo'lgan ikki shahardan bir vaqtda bir-biriga qarab ikki mashina yo'lga chiqdi. Birinchi mashinaning tezligi 45 km/soat, ikkinchisiniki undan 10 km/soat ortiq. Mashinalar necha soatdan keyin uchrashadilar?

IV.O`quvchiar mustaqil ishlaydilar.

V. Baholash. O`quvchilarning daftarlari baholash uchu yeg`ib olinadi.
VI. Uyga vazifa berish. Takrorlash.
MRO`TIBO`________________

Sana

Mavzu:Xatolar ustida ishlash. Ta'limiy:O`z xatolarini topa olishga o`rgatish.

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III.Nazorat ishi ballari e`lon qilinadi.Misollarni ishlashda xatoliklarga yo`l qo`ygan o`quvchilar qaytadan ishlashadi.

I variant

1.Sonni ko'paytmaga bo'lishni ikki usulda bajaring: 90:(2 x3)=15 963:(3x3)=107

2.Bo'iishni bajaring va tekshiring: 801000:900=890 85500:500=171

3.Tenglamani yeching: Xx4-853=9447 X:80=4800:20

Xx4=9447+853 X:80=2400

Xx4=10300 X=2400x80

X=10300:4 X=192000

4.Masala.

Poyezd 520 km yo'l yurdi. U dastlab 3 soat davomida 80 km/soat, qolgan yo'lni esa 70 km/soat tezlik bilan bosib o'tdi. Poyezd butun yo'lga qancha vaqt sarflagan?

II variant

1.Sonni ko'paytmaga bo'iishni ikki usulda bajaring: 28200:(50x2)=282 72:(2x4)=9

2.Bo'iishni bajaring va tekshiring:

41080:40=1027 119100:300=397

3.Tenglamani yeching:

2xX+757=9827 (1095+X)-87=7573

4. Masala.

Oralaridagi masofa 800 km bo'lgan ikki shahardan bir vaqtda bir-biriga qarab ikki mashina yo'lga chiqdi. Birinchi mashinaning tezligi 45 km/soat, ikkinchisiniki undan 10 km/soat ortiq. Mashinalar necha soatdan keyin uchrashadilar?

IV. O`quvchilar mustaqil ishlaydilar.

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish. Misollar yechish.

MRO`TIBO`________________

Sana.

Mavzu: Nol bilan tugaydigan songa bo`lish Ta'limiy: Nollar bilan tugaydigan sonlarga yozma bo'lisning qisqa yozuvi malakalarini mashq qilish.

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.

Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism.

O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi mavzu bayoni.

Bolalar 631- mashqdagi bo'lishga oid misollaming yozuvlarini ko'rib chiqadilar va taqqoslaydilar.

_ 28800	80 360	364200 3600	600	_285600 280	70
240		3600	607	280	4080
480		4200		560 _560
480		4200		560
0		0		0

632- mashqdan bolalar bittadan misolni doskada va daftarlarda bajaradilar, yechish yozuvi qisqa bo'ladi.

78 400 : 800

69 680

: 40

27 720:30

633-masala ustida ishlaymiz.

Qizcha birinchi kitobni 7 soatda, ikkinchisini 5 soatda o'qib chiqdi. Agar birinchi kitob ikkinchisiga qaraganda 40 bet ko'p bo'lsa, qizcha bir soatda necha bet o'qigan?

Yechilishi:

7-5=2

40:2=20

Javob: Qizcha bir soatda 20 bet o'qigan

V. Baholash. Darsdagi faolligiga qarab o'quv­chilar baholanadi.

VI. Uyga vazifa berish.635-636 - misol va masala
MRO`TIBO`________________

Sana.

Mavzu: To`g`ri to`rtburchakning yuzi Ta'limiy: To`g`ri to`rtburchakning yuzini toppish malakalarini mustahkamlash.

Tarbiyaviy: Odobli bo`lishga undash.

Rivojlantiruvchi: fikrlash ko'nikmalarini shakllantirish.

Metod: Suhbat, tushuntirish, mustaqil ish.

Jihoz: Darslik, tarqatma materiallar, mavzuga doir plakatlar.

Darsning borishi.Dars elementlari	I	II	III	IV	V	VI
Davomiyligi	3	7	14	15	5	1

I.Tashkiliy qism. O'quvchilar davomati aniqlanadi.

Sinfning darsga tayyorligi tekshiriladi.

II.Uy vazifasini tekshirish. Daftarlari ko`rib chiqiladi. Daftarlar almashtiriladi.

III. Yangi mavzu bayoni.

542 400 ni 600 ga va 101 500 ni 50 ga bo'lishni mufassal tushuntirishlar bilan ko'rsataman. Masalan:101500 ni 50 ga bo'lish kerak. Birinchi to'liqsiz bo'linuvchi 101 ming. Bo'linmada 4 ta raqam bo'ladi. Ularni bir satr pastga belgilaymiz. 101 ni 50 ga bo'lamiz, 2 chiqadi.2 ni bo'linmaga mingliklar o'rniga yozamiz,50 ni 2 ga ko'paytiramiz. 100 chiqadi, 100 ni 101 dan ayiramiz, ayirmada 1 ming chiqadi.Ikkinchi to'liqsiz bo'linuvchi 15 yuzlik, 15 soni 50ga bo'linmaydi, demak, bo'linmada yuzliklar raqami o'rniga 0 raqamini yozamiz.

Uchinchi to'liqsiz bo'linuvchi 150 o'nlik. 150 ni 50 ga bo'lamiz, 3 chiqadi, 3 ni bo'linmadagi o'nliklar raqami o'rniga yozamiz, 50 ni 3 ga ko'paytiramiz, 150 chiqadi, 150 dan 150 ni ayiramiz, qoldiqda 0 chiqadi.

To'rtinchi to'liqsiz bo'linuvchi — 0 birlik. Agar bo'linuvchining biror xonasida birliklar yo'q bo'lsa, u bo'linmada ham bo'lmaydi (0 ni 50 ga bo'linsa, 0 chiqadi). Bo'linmada birliklar o'rniga 0 raqamini yozamiz. 2030 chiqadi.

Bolalar yechimlarning darslikdagi yozilishi bilan tanishadilar (637- misol) va nega bunday chiqqanini tushuntirib beradilar.

638- misolni doskada yechiladi.

IV.Mustahkamlash.640- masalani bolalar bilan yechamiz.Uni quyidagi jadval bo'yicha qaytaring, bo'sh o'rinlami to'ldiring:

	Bir tup uchun maydon	Daraxtar soni	Umumiy yuzi
I II	Bir xil	□ tup daraxt □ tup daraxt	? □ kv m ?