Mavzu: ng, ng harflar birikmasi va uning vazifalari darsning a ta’limiy maqsadi

210-mashq. O‘quvchilarning YOZISH ko‘nikmasini shakllantirishga

qaratilgan, bo‘lib, o‘quvchilar so‘zlarning imlosi va talaffuziga

e’tibor beradilar. Ming, yengil, kenglik, ko‘nglim, tarang,

durang, tanga.

211-mashq. Gaplarni ko‘chiring, ng undoshi ish tirok etgan

so‘zlarni topib ostiga chizing. Ushbu mashq

ham o‘quvchilarning YOZISH ko‘nikmasini

shakllantiradi.

1. Dunyo dunyo bo‘lib yaraldi qachon,

Hayot ohanglari taraldi qachon? (Muhammad

Yusuf)

2. Sahroyi Kabirda yozsam ko‘nglimni,

Ruhimda chinorday turding, Vatanim. (Yo‘ldosh Eshbek)

3. Tanglayimni ko‘targan “kindik momom” qo‘lisan,

Beshigimda sirlashgan shamchirog‘im tilisan. (O. Hojiyeva)

212-mashqni bajarish uchun “O‘z o‘rningni top” texnologiyasidan

foydalanish mumkin. Avval ng undoshi ishtirok etgan so‘zlarni,

keyin alohida n va g tovushlari yonma-yon kelgan so‘zlar ko‘chiriladi.

Menga, ingramoq, kenglik, tanga (pul), mingashmoq, ingichka,

yangi, tonggi (shabada), bahor tongi, sening, tungi, dangasa, jonga,

Ng, ng harflar birikmasi bitta (til orqa) undoshni ifodalaydi. Bu harflar

birikmasini ikkita alohida n va g undoshlarini ifodalovchi harflarning

yonma-yon kelishidan farqlash lozim.

Ng, ng harfl ar birikmasi bir bo‘g‘in tarkibida, n va g harfl ari boshqaboshqa

bo‘g‘inlar tarkibida keladi. Solishtiring: shud-ring, ko‘-ngil,

sing-gan, ko‘rdi-ngiz; men-ga, osmon-ga sin-gan.

Rus-yevropa so‘zlarida har doim alohida tovushlarni anglatadi: kongress,

shtan-ga.

211-mashq. Gaplarni ko‘chiring, ng undoshi ish tirok etgan

so‘zlarni topib ostiga chizing. Ushbu mashq

ham o‘quvchilarning YOZISH ko‘nikmasini

shakllantiradi.

1. Dunyo dunyo bo‘lib yaraldi qachon,

Hayot ohanglari taraldi qachon? (Muhammad

Yusuf)

2. Sahroyi Kabirda yozsam ko‘nglimni,

Ruhimda chinorday turding, Vatanim. (Yo‘ldosh Eshbek)

3. Tanglayimni ko‘targan “kindik momom” qo‘lisan,

Beshigimda sirlashgan shamchirog‘im tilisan. (O. Hojiyeva)

212-mashqni bajarish uchun “O‘z o‘rningni top” texnologiyasidan

foydalanish mumkin. Avval ng undoshi ishtirok etgan so‘zlarni,

keyin alohida n va g tovushlari yonma-yon kelgan so‘zlar ko‘chiriladi.

Menga, ingramoq, kenglik, tanga (pul), mingashmoq, ingichka,

yangi, tonggi (shabada), bahor tongi, sening, tungi, dangasa, jonga,

Ng, ng harflar birikmasi bitta (til orqa) undoshni ifodalaydi. Bu harflar

birikmasini ikkita alohida n va g undoshlarini ifodalovchi harflarning

yonma-yon kelishidan farqlash lozim.

Ng, ng harfl ar birikmasi bir bo‘g‘in tarkibida, n va g harfl ari boshqaboshqa

bo‘g‘inlar tarkibida keladi. Solishtiring: shud-ring, ko‘-ngil,

sing-gan, ko‘rdi-ngiz; men-ga, osmon-ga sin-gan.

Rus-yevropa so‘zlarida har doim alohida tovushlarni anglatadi: kongress,

shtan-ga.singil.

Yechim:

Ng harflar birikmasi

qatnashgan so‘zlar

N va g harflari qatnashgan

so‘zlar

ingramoq menga

kenglik mingashmoq

tanga (pul), tungi

ingichka, jonga

yangi

tonggi(shabada),

bahor tongi

sening

dangasa

singil

213-mashq. Qavs ichidagi harf yoki harfiy birikmalardan mosini

qo‘yib, so‘zlar ko‘chiriladi. (O‘quvchilarning O‘QIB TUSHUNISH

va YOZISH ko‘nikmalari shakllantiriladi)

Yechim: ko‘lanka, to‘nka, jaranglamoq, tangens,qo‘ng‘iz, chang,

yong‘oq, kongress, ko‘rdingmi, tengsiz.

214-mashq. Uyga vazifa. “Do‘stlikni qadrla” mavzusida matn

tuziladi.. Unda harflar birikmalaridan foydalaniladi.