Mavzu: Mutaxasislik fanlarini o’qitishning didaktik tamoyillari va ularga rioya qilish metodikasi mundarija

Ta’limda tizimlilik va izchillik. Tizim lilik va izchillik ta’lim da m a’lum mantiqiy izchillik bo'lishi zarurligini bildiradi, chunki bilimlar vorislik xarakteriga ega. Ular o'zidan oldingi materiallarga asoslanadi. Bilim olishdagi tizimlilik nazariya va amaliyot bilan bog'liq bo'lgan xilma-xil usullarni qo'llashni taqazo etadi. Chunonchi:
a) olinayotgan bilim bilan o'quvchilarning shaxsiy tajribasi va kuzatish lari ning aloqasi;
b) nazariya bilan amaliyotning aloqasi (korxonalarga ekskursiya);
d) turli masalalarni hal qilish, nazariy hamda amaliy xarakterdagi vazifalarni bajarish, texnologik hujjatlarni ishlab chiqarish;
e) korxona, qurilish va qishloq xo‘jaligida ishlab chiqarish amaliyoti.
Bilimlarni tizimli bayon qilish o'quv materialini qismlarga bo'lib o'rganish, ya’ni m aterialni o'tilgan material bilan bog'lash, asosivlarini ajratish, o'quvchilarni tahlil qilishga o'rgatish, o'rganilganlarni tizimga solib umumlashtirish demakdir.
Bilimlarni mavzular va fanlar bo'yicha tizimga solish uchun katta-katta bo'lim lar va alohida fanlar bo'yicha takrorlash, o'quvchilar bilimi, malaka va ko'nikm alarini butun o'quv yili davomida m untazam ravishda hisobga olib borish zarur.
Har bir o'quv fani ichidagi aloqalar tizimi bilan bir qatorda quyidagi hollarda foydalaniladigan fanlararo aloqalarni t a’m inlash lozim. Material bayonidagi, malaka va ko'nikmalarni egallashdagi izchillik o'quv fani hamda o'quv jarayonining mantig'idan kelib chiqadi. Agar o'quvchilar bilim, malaka va ko'nikm alarni qat’iy izchillik asosida egallasalar ulardan oson va yengil foydalana biladilar, unutganlarini qayta esga tushira oladilar.
O'quvchilarga ishlab chiqarish ta’limi berish jarayonida o'rganilayotganlarni tizim lashtirish, ya’ni o'rganilgan jarayonlar, ish turlari o'rtasida zaruriy aloqa o'rnatish lozim. Demak, fan dasturidagi materiallarni m untazam bayon qilish uning bo'lim va mavzularini muayyan izchillikda o'rganish, yangi materialni o'tilgan darslar bilan bog'lash, asosiy qoidalarni alohida t a’kidlash, o'quvchilarni faktlarni tahlil qilish va o'zlashtirilgan bilim larni o'zlashtirishga o'rgatish dem akdir.
Masalan, kesish geometriyasini va kesish jarayonining keskich burchaklariga bog'liqligini o'rganish o ’quvchilar u chun uncha qiyin bo'lmaydi. Chunki ular kesish vaqtida qirindi hosil bo'lish jarayoni bilan, zubilo, iskana, dastarra tasmasi, tunuka qaychi va hokazo asboblarning geometriyasi bilan avval tanishganlar.