Mavzu: Mustaqillik va ona tili haqida suhbat

07.04.2017 140- dars
Mavzu: O’tgan zamon fe’li. 396-399- mashqlar.
Darsning maqsadi: a) o'quvchilarning o'tgan zamon fe'li haqidagi bilimlarini kengaytirish. O'tgan zamon fe'li hosil qiluvchi -gan (-kan, -qan) qo'shimchalarining yozilishi haqida ma'lumot berish; b) o'quvchilarda mehr-oqibat tuyg'ularini tarbiyalash. O'tgan zamonni hosil qiluvchi -gan (-kan, -qan) qo'shimchalarining imlosini o'zlashtirish, o'tgan zamon fe'llari haqidagi bilimlarini kengaytirish. Berilgan mavzu yuzasidan bog'lanishli nutq tuza olish.
Darsning turi: mustahkamlovchi.
Darsning metodi: kuzatuv-ko'rgazmalilik.
Darsning jihozi: turli narsa rasmlari.
Darsning borishi:
I. Tashkiliy qism:
Salomlashish; davomatni aniqlash;
Sinfni darsga tayyorlash;
Darsning maqsadini aytish.
II. O’tgan mavzuni so’rash va mustahkamlash.
Uyga berilgan vazifani aniqlayman, tekshiraman. Og’zaki savol- javob o’tkazaman.
1. Fe’l deb nimaga aytiladi?
2. Fe’llarda nechta zamon bor?
3. Fe’l zamonlarini qanday aniqlaymiz?
4. O’tgan zamon fe’li qanday qo’shimchalar bilan keladi?
5. Gap aytib, fe’lni toping, zamonini aniqlang.
III. Yangi mavzu bayoni.
Darslik bilan ishlash.
396- mashq. Berilgan fe'llarga o'tgan zamon qo'shimchalarini qo'shib yozing.
Ayt, ko'r, ek, chaq, chiq, eg, ich, tik.
Aytgan, ko’rgan, ekkan, chaqqan, eggan, ichgan, tikkan.
Fe'llarning aytilishi va yozilishini tushuntiring.
Shu fe'llardan qatnashtirib, ikkita gap tuzing.
IV. Mustahkamlash.
397- mashq. Nuqtalar o'rniga qavs ichida berilgan qo'shimcha-lardan mosini qo'yib o'qing. Shu fe'llarni ko'chirib, aytilishi va yozilishini tushuntiring. O'tgan zamon qo'shimchalarining tagiga chizing.
Suvi qurigan ariqlarning bo'yiga 22- maktab o'quvchilari 200 tacha chinor ekib ketish.. (-di, -ti). Chinorlar ham gaplashar ekan:
— Hammalaring eson-omon joylashib oldilaringmi? — dedi novcha nihol.
— Bolalar ekishayotganda mening bitta shoximni sindirib qo'yish.. (-ti, -di), — deb zorlan.. (-di, -ti) singan niholcha.
Ertasiga quyosh nurini soch.. (-di, -ti).
Bir necha kundan so'ng niholchalar: Suv! Suv! Suv!—deb baqirish.. (-di, -ti). Ularning ovozini hech kirn eshitmadi. Nihollar tik turgancha qotib qoldilar.
(Xudoyberdi To'xtaboyevdan)
Maktab o'quvchilarining qilgan ishlariga o'z munosabatingizni bildiring.
398- mashq. Katakchalar o'rniga berilgan qo'shimcha bilan o'tgan zamon fe'lini hosil qiling va yozing.

Yozgan fe'llaringizning aytilishi va yozilishini yodingizda tuting. -gan, -kan, -qan qo'shimchalari qanday tovush bilan tugagan fe'llarga qo'shilishini tushuntiring.

V.Uyga vazifa. 399- mashq. O’qing va ko’chiring.
Bahor keldi. Giloslar g’arq pishdi. Ali gilos daraxtiga chiqdi. Shox uchlaridagi giloslar unga kattaroq, shirinroq tuyuldi.
Ali sekin-sekin daraxtning uchiga chiqdi. Shox qarsillab sindi. Daraxtning shoxi ham, Ali ham yerga yiqilib tushdi.
(„Gulxan”dan)
O’tgan zamon fe’llarini aniqlab, zamon qo’shimchasining tagiga chizing.
Ajratilgan so’zlarni yozishda qanday xatoga yo’l qo’yishingiz mumkin?