Mavzu: mojaro va muzokaralarning o‟zaro

ko‘pgina olimlar  fikricha,  uchrashuv  natijasi, maqsadga erishishning  asosiy sharti  

muzokara olib boruvchi shaxsning psixologik jihatlariga kelib taqaladi.   

Bu  jihatlar  qatorida  quyidagilarni  sanab  o‘tish  mumkin:  muzokara  olib  

boruvchining maqsadni aniq bilishi va unga intilishi, ko‘p sohalarda parallel tarzda  

fikrlashiga  qaramay  maqsadni  ko‘zdan  yo‘qotmaslik,  qay  vaziyatda  va  vaqtda  

qancha  ma‘lumot  berishni  bilish,  o‘z  nufuzi  va  mavqyeiga  oid  hissiyotning  

ijobiyligi, muzokara vaziyatida diqqatni jamlash va bir nechta yo‘nalishga diqqatni  

jalb  etish  kabi  qator  psixologik  omillar  muzokara  olib  boruvchi  shaxsning  o‘ta  

qiyin vaziyatda to‘g‘ri yo‘l topa olishi uchun asosiy shartlardir.   

Samarali  muzokarani  amalga  oshiruvchi  asosiy  omillardan  biri  –muzokara  

guruhidir. Oqilona tashkil etilgan muzokarada kamida uch kishi qatnashishi o‘rinli.  

Muzokaradagi  birinchi  shaxs  rahbar  bo‘lib,  suhbat  davomida  asosiy  faoliyatni  o‘z  

qo‘liga oladi. Ikkinchi ishtirokchi esa o‘zga tomon vakillarining psixologik holatini  

talqin  qiladi,  ularning  manfaatlarini  o‘rganadi,  ular  nimani  ta‘kidlashyapti-yu,  

nimada o‘z so‘zlariga qarshi chiqishayotganini aniqlaydi va x.k.  

Umuman  olganda,  kuzatuvchilik  vazifasini  o‘tayotgan  xodimning  vazifasi  

o‘zga  tomon  vakillarining  qanchalik  samimiyligi  darajasini  aniqlashdan  iborat.  

Kuzatuvchi bergan ma‘lumotlar nafaqat o‘zga tomon, balki rahbarning aniq-noaniq  

harakatlari  borasida  ham  bo‘lishi  maqsadga  muvofiq,  ya‘ni  rahbar  kuzatuvchidan  

o‘z  xatti-harakati  o‘rinliligi  yoki  asosiy  maqsadga  zid  borayotgani  haqida  

ma‘lumot olib turadi. Guruh rahbari oradagi tanaffusdan foydalanib kuzatuvchidan  

ma‘lumot  oladi  va  muzokara  jarayonini  o‘zgartirish  yoki  takomillashtirish  uchun  

asos yaratadi.   

Guruhning uchinchi  a‘zosi esa  muzokara jarayonidagi  ahamiyatli qismlarni  

yozma qayd etadi,  protokol  olib boradi. Ikki  yordamchi  bergan  ma‘lumot  asosida  

rahbar eng maqbul qaror qabul qilish imkoniyatiga ega bo‘ladi.   

Ma‘lumki, har qanday muzokara tanishish, kontakt o‘rnatishdan boshlanadi.  

Muzokara  jarayonining  boshlanishidayoq  o‘rnatilgan  hissiy  muhit  ko‘p  jihatdan  

uning  keyingi  bosqichlarida  o‘z  aksini  topadi  va  har  bir  tomon  ushbu  muhitni  

---

ijobiylashtirishga  alohida  e‘tibor  berishi  lozim.  Axir,  muzokaraning  buzilishi  

ko‘rsatkichlaridan biri ayni shu muhitning sovuqlashuvi bilan ifodalanadi.   

Muzokara  qiyin  o‘tayotgan  vaziyatdagi  asosiy  shartlardan  biri  –  keyingi  

uchrashuv uchun ham «oq yo‘l» qoldirishdir. hatto o‘ylangan natijaga erishilmagan  

taqdirda  ham,  bizdan  keyingi  delegasiya  muzokara  olib  borishi  uchun  imkoniyat  

qoldirishimiz  zarur.  Muzokarlarni  ta‘minlovchi  muhit  haqida  o‘ylar  ekanmiz,  

o‘zga  tomon  vakillariga  xos  bo‘lgan  xususiyatlar  haqida  iloji  boricha  to‘la  

ma‘lumotga ega bo‘lish lozim.  

Ma‘lumki, turli  millat  yoki jins,  yoki  yosh  vakillari  o‘ziga  xos  xususiyatga  

ega  bo‘lib,  bu  xususiyatlarni  muzokara  oldidan  bir  bor  qayd  etish  suhbatni  

ko‘zlangan  maromda  olib  borish  imkonini  beradi.  hozirga  kelib,  xalqaro