Mavzu: Milliy tarbiyaning mazmuni va mohiyati

3.Tarbiyaviy qadriyatlar o`quvchilarni milliy ruhda tarbiyalashning omili sifatida

• 3.Tarbiyaviy qadriyatlar o`quvchilarni milliy ruhda tarbiyalashning omili sifatida
• Bugungi kun talablaridan kelib chiqib, bu muammoga alohida e’tibor qaratish lozim. Shu bilan birga, ba’zi mualliflar tarbiyani ijtimoiylashuv bilan almashtirishga harakat qilishsa, boshqalari esa tarbiyani bola ijtimoiylashuvining bir qismi sifatida o’rganishmoqda. Yana bir guruh olimlar ijtimoiylashuv deganda, fuqaroviy va axloqiy tarbiyani tushunishadi. To’rtinchi guruh olimlar shaxs jtimoiylashuvini tarbiyaning asosiy maqsadi, deb hisoblashadi. Qarashlar bir-biridan ma’lum darajada farq qilgani bilan, tarbiya bola ijtimoiylashuvining asosiy omillaridan biri ekanligini hamma tan oladi. Tarbiyaning asosida ijtimoiy harakat bo’lishi, uni ijtimoiylashuvdan farqlaydi. Bolaning sotsiumda ijtimoilashuviga esa tarbiyaviy qadriatlaning o`rni va roli beqiyosdir.
• Tarbiyaviy qadriyatlar deganda esa, ijobiy tarzdagi ob’ektiv- ijtimoiy shart-sharoitlar, munosabatlar orqali tarbiyalanuvchi shaxsiga samarali ta’sir ko’rsatuvchi moddiy va ma’naviy voqelik tushuniladi. Tarbiyaviy qadriyatlar o’zida ota-onalar va pedagoglar tarbiyalanuvchi shaxsida moddiy va ma’naviy voqelikni tarkib toptirishni xohlaydigan, fuqarolik jamiyati uchun foydali, mazkur ijtimoiy sharoitda muhim va zaruriy ahamiyat kasb etuvchi fazilat, sifat, xohish-istak, intilish kabilarni aks ettiradi.
• Tarbiyaviy qadriyatlar to’rt asosiy o’zaro uyg’un manbaiga ega:
• genetik, psixosomatik, individual-shaxsiy;
• tabiiy;
• sotsiumga doir;
• ijtimoiy-kosmik.
• Quyida mazkur tarbiyaviy qadriyat manbalariga alohida-alohida to’xtalib o’tamiz:
• 1. Genetik, psixosomatik, individual-shaxsiy tarbiyaviy qadriyat manbalari. Genetik tarbiyaviy qadriyat manbalariga instinkt(organizmning tashqi va ichki muhitning reaksiyasiga javobi psixik jarayonlar, individning energetik rusurslari kabi tabiiy-genetik fenomenlar kiradi. Aynan instinkt asosida shaxs xulqida iroda, sog’lom turmush tarzi, ehtiyotkorlik kabi tarbiyaviy qadriyatlar shakllanadi. Muhim ahamiyatga ega organizmning sog’lomligi, uning barcha intellektual va jismoniy mohiyatga ega kuchlarni rivojlantirishga potensial imkoniyati tarbiyaviy qadriyati psixosomatik jarayonlar natijasida paydo bo’ladi.