Mavzu: Mexanik uzatmali yuritmani loyihalash

Mexanik uzatmalarning vazifasi va ishlatilish zarurati

U
mumiy xolda uzatmalar deb xarakatni mashinaning energiya manbai, yaʼni dvigateldan ijrochi organlar(ishchi qismlar)ga uning kinematik va energetik parametrlarini o‘zgartirib uzatuvchi mexanizmlarga aytiladi. Uzatmalar elektrik, gidravlik, pnevmatik va mexanik bo‘lishi mumkin.

"Аmaliy mexanika " kursida, yuqorida ko‘rsatilgan aylanma xarakatni qattiq jismlarning bir-biriga bog‘lanishi va mexanik taʼsiri orqali uzatuvchi mexanik uzatmalar o‘rganiladi. Boshqa uzatmalar, yaʼni pnevmatik, gidravlik va elektrik uzatmalar maxsus kurslarda o‘rganiladi. Dvigatel bilan ijrochi organlar o‘rtasida mexanik uzatmalar o‘rnatish zaruriyati bir qancha sabablar bilan izoxlanadi: 1) energiya manbalari – dvigatellarning vallari katta burchak tezlikli, lekin kichik aylantiruvchi momentli xarakat xosil qiladi, ijrochi organlarning vallari esa aksincha katta aylantiruvchi momentli kichik burchak tezliklarini talab qiladi; 2) ishchi qismlar aylanish tezligini, binobarin, aylantiruvchi momentlarini dvigatel valining burchak tezligini almashtirish yo‘li bilan emas, balki uzatmalar yordamida o‘zgartirgan maʼqul, aks xolda dvigatelning quvvati va F.I.K. ham kamayadi; 3) ko‘p hollarda bir dvigatel energiyasini aylanish tezligi bir xil bo‘lmagan bir necha ijrochi organlarga uzatishga to‘g‘ri keladi. Mexanik uzatmalar aylanma xarakatni uzatuvchi qismlar orasidagi bog‘lanish turi va xarakatni uzatish usuliga ko‘ra quyidagicha tasniflanadi: a) bog‘lanish turiga ko‘ra: • bevosita bog‘lanishli tishli, chervyakli, friksion va vint-gayka uzatmalari;

egiluvchan bo‘g‘in orqali bog‘langan, yaʼni tasmali va zanjirli uzatmalar.