Мавзу: Маржинализм ва Кейнсчилик таълимоти Режа

Ликвидлик устунлиги, пул массаси ва фоиз ставкаси назариялари

• Одамлар ўзида нақд пул бўлишини хоҳлаши тушунчасини Ж.М. Кейнс “ликвидлик устунлиги” деб атаган.
• Кишиларда ўз ишларининг юришмай қолишидан хавотирланиш, келажакка ишонмаслик кишиларни нақд пул сақлашга ундайди. Бундан ташқари, юқори ликвидлик молиявий активлар молия бозоридаги «ўйинда» муайян устунлик бериши мумкин: қимматли қоғозларнинг курси пасайганда уларни тезда сотиб олиш учун нақд пуллар асқотади.
• Кишиларнинг ўз уйларида нақд пул захираларини ушлаб туриши, Ж.М.Кейнс бўйича, қуйидаги сабабларга боғлиқ:
• – харид қилиш зарурлиги
• – кутилмаган вазият учун (эҳтиёт шартдан);
• – чайқовчилик сабабли

Иқтисодиётни давлат томонидан тартиблашнинг чора-тадбирлари

Ж.М.Кейнс таълимотидаги асосий ютуқлардан бири шундан иборатки, унда иқтисодиётни давлат томонидан тартибга солиб туришнинг зарурлиги кўрсатиб берилди.
Иқтисодиётни давлат томонидан тартиблашнинг кейнсча назарияси 3та асосий ҳолатни ўз ичига олади
Биринчидан,
Иккинчидан,
Учинчидан,

Ж.М. Кейнс классикларнинг иқтисодиётнинг ўзини-ўзи тартиблаш механизмини танқид қилиб, бозор иқтисодиётида бундай механизм амал қилмаслигини, иқтисодиётни давлат ёрдамида тартиблаш мумкинлигини кўрсатиб, «давлат истеъмолга бўлган мойилликка ўзининг раҳбарлик таъсирини қисман солиқ тизими йўли билан, қисман фоиз меъёрини белгилаш йўли билан ва бошқа усуллар билан ўтказиши лозим бўлади», деб ёзади.

Ж.М.Кейнс фикрига кўра, иқтисодий жараёнларни давлат томонидан тартибланишининг самарадорлиги давлат инвестициялари ёрдамида воситаларни қидиришга, аҳолининг тўла иш билан бандлигига эришишга, фоиз меъёрини пасайтириш ва белгилашга боғлиқ. Унинг таъкидлашича, давлат инвестициялари улар етишмай қолган шароитда қўшимча пул чиқариш билан кафолатланиши (бюджет камомадидан қўрқмаган ҳолда) керак, камомад эса иш билан бандликнинг ўсиши ва фоиз меъёрининг пасайиши билан бартараф этилади. Бошқача айтганда, Ж.М.Кейнс концепцияси бўйича, ссуда фоизи қанча паст бўлса, инвестицияларга бўлган қизиқиш шунча юқори бўлади, бу, ўз навбатида, иш билан бандликни оширади, ишсизликни тугатишга олиб келади.