Mavzu: Maktabgacha ta’lim taraqqiyoti

Malakatalablari:
a) o’zyo’nalishibo’yichakamidabakalavrdarajasidagioliyma’lumotyokikichikyoshdagibolalarnitarbiyalashbo’yichako’rslarnitugatgani;
b) xorijiy tillardan birining boshlangich bosqichini va axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanishni bilishi;
v) uch yildan kam bo’lmagan pedagogik ish staji.
Uslubchining doimiy hujjatlari qatoriga guruhlardagi ta’lim-tarbiya va soglomlashtirish ishlarini nazorat qilish daftari (jurnali) ham kiradi. Unda uslubchi
guruxyaarda bolalarning o’quvi, o’yin-mashgulotlari, mexnatfaoliyatini o’rganishga doyr ishini; tarbiyachilarishining sifatini; bolalar tomonidan dasturning turlibulimlari bo’yicha egallagan bilim, kunikma va malakalarining taxdili; bolalarda xulq-atvor madaniyati,ma’naviy-axloqiy sifatlarni, jamoada yashash qikmalarini 1hay darajada egallaganini qayd etadi. Uslubchitarbiyachilar ishidagi yutuq va kamchiliklarni taxlil etarekan, ular duch kelgan muammo va qiyinchiliklarning sabablarinianiqab, ta’lim-tarbiya ishlarini yaxshilashyo’llarini aks ettiradi.


O'z kasbdoshlarining hurmatini qozonish va ularga o‘z vazifalarini muvaffaqiyatli bajarishlarida yordam berish uchun uslubchi qanday uslubchilik sifatlariga ega boiishi kerak? Uslubchi faqat yaxshi nazariy tayyorgarlikkagina emas, balki bilimlarni amalda qo‘llash ko‘nikmasiga ham ega bo‘lishi zarur.
Tajribali uslubchining tashabbuskorligi va ishga ijodiy yondashishi: g‘oyalarini umumlashtira bilish, maqsadga muvofiq ishlash, har bir tarbiyachining imkoniyat va mahoratlarini hisobga olishiga qarab, farq­lanadi.
Uslubchi talablarni qo'yishda talabchan va qat’iy boiishi kerak. Rahbaming o‘ziga bo‘ysinuvchilar bilan muloqotining emotsional-iro- daviy tomonini ifodalovchi bu sifatlar rahbarlik uslubining muhim xislati— talabchanlikni hosil qiladi. Yuksak talabchanlikni sezgirliq hayrixohliq odamlarga hurmat bilan birga qo‘ shib olib borish zarur. Talabchanlik - bu qattiqqo‘llik degan gap emas. Buyruqlar, qattiq tanbehlar, xayfsanlaming foydasidan ko‘ra zarari ko‘proq va bu odatda rahbarning kuchliligidan emas, balki zaifligidan dalolat beradi. Maktabgacha muassasa taiim- tarbivaviv faoliyatming samaradorligi, uning obro'si ko‘p jihatdan pedagoglar jamoasining jipslashganligiga, eng avvalo butun maktabgacha muassasa rahbar yadrosida birlik va o‘zaro tushunishning mavjudligiga bog’‘liq bo‘ladi.
Tarbiyachilarning aniq intizomi va ishda uyushqoqligini ta’minlash jamoada jamoatchilik fikrini, tarbiyachilarning bir-birlarining kamchiliklariga tanqidiy munosabatini shakllantirish, mehnat faolligi va ijodiy ishlash ehtiyojini rag‘batlantirish; qabul qilingan qarorlar vechimini ta’minlash kabi ijtimoiy-psixologik masalalami hal qilish uslubchi uchun birmuncha murakkablik qiladi.
Uslubchi maktabgacha bolalar muassasasidagi ta’lim-tarbiyaviy ishga metodik rahbarlikni amalga oshiradi.
«Maktabgacha ta’lim muassasasida ta’lim-tarbiya dasturi»ning bajarilishini ta’minlaydi va nazorat qiladi, ta’lim-tarbiyaviy ishning to‘g‘ri uyushtirilishi uchun javobgar, ilg‘or pedagogik tajribani o‘rganadi, umumlashtiradi va tarqatadi, pe­dagogik kengashda ko‘rib chiqish uchun zarur materiallarni tayyorlaydi, maktabgacha bolalar muassasasidagi metodik xonaning ishini tashkil qiladi; bolalaming yoshlariga muvofiq pedagogik qo‘llanmalar va o‘yinchoqlarni tanlaydi.
Ota-onalar o‘rtasida pedagogik bilimlarni targ’ibot qilish, turli yosh guruhlari tarbiyachilari, shuningdek maktabgacha bolalar muassasasi va maktab ishida ketma-ketlilikni ta’minlash bo'yicha ishni uyushtiradi.
Uslubchi shuningdek pedagogik kengashni tashkil etadi va borish jarayonini ko’zatib boradi. Pedagogik kengash-jamoa pedagoglari fikrini ifodalovchi, bolalar bilan olib boriladigan ta’lim-tarbiyaviy masalalarni jamoaviy ko‘rib chiqadigan doimiy ishlovchi organ, metodik mahorat maktabi va ilg‘or tajriba minbaridir.
Maktabgacha ta’lim muassasasi mudiri pedagogik kengash raisi hisoblanadi.
Pedagogik kengashga quyidagi masalalar: - bolalar bilan olib bori­ladigan ta’lim-tarbiyaviy ishlar darajasini oshirish, ularni hal qilish yo‘llarini izlash; muassasa ish praktikasiga pedagogika fanining yutuqlari va ilg‘or pedagoglar tajribasini joriy qilish; tarbiyachilarning pedagoglik mahoratini oshirish, ularning ijodiy faolligili rivojlantirish kiritiladi.
Pedagogik kengash xalq ta’limi Vazirligi, Xalq ta’limi Davlat komi- tetining maktabgacha ta’lim bo‘yicha buyruq, instruksiya, nizom va boshqa normativ huijatlarini; maktabgacha ta’lim muassasasining yillik ish rejasini; bolalar sog‘ligini mustahkamlash tadbirlarini; har bir yosh guruhlari bo‘yicha «Uchinchi ming yillikning bolasi» Davlat Dasturining sifatli bajarilishi jarayonini; ish praktikasiga joriy qilish maqsadida tarbi- yachilaming ilg‘or tajribalarini; maktabgacha yoshdagi bolalarga ta’lim va tarbiya berishning aktual masalalarini, tarbiyachilarning nazariy va metodik tayyorgarliklarini oshirish masalalarini va maktabgacha ta’lim muassasasi faoliyatining boshqa masalalarini muhokama qiladi.
Pedagogik kengashlar kun tartibini belgilashda barcha qatnashchilarni qiziqtiruvchi tematikaning kengligini, aktualligini ta’minlash zarur. Faqat shundagina pedagogic kengashda ish muhiti hukm suradi, masalalar muhokamasi sermahsul va faol bo‘ladi.
Pedagogik kengash tarkibiga: uslubchi, tarbiyachilar, musiqarah­bari, maktabgacha ta’lim muassasasiga xizmat ko‘rsatuvchi vrach, kata hamshira, kasaba uyushma qo‘mitasining raisi, ota-onalar qo‘mitasining raisi kiradi. Pedagogik kengash yig‘ilishiga jamoat tashkilotlarining vakillari, maktablar o‘qituvchilari, maktabgacha ta’lim muassasasi tarbiyalanuvchilarining ota-onalari taklif etilishi mumkin.
Pedagogik kengash maktabgacha muassasaning yillik ish rejasiga kiritilgan va pedagoglar pedagogic kengashi tomonidan tasdiqlangan reja bo‘yicha ishlaydilar.
Maktabgacha ta’lim muassasalarida jamoaviy organ hisoblangan pe­dagogik Kengashlar tashkil etilib, u pedagogic xodimlar, ota-onalar, homiylarni birlashtirib, maktabgacha ta’lim Davlat talablari asosida muvofiqlashtirilgan ta’lim-tarbiya jarayonini takomillashtirishga xizmat qiladi.
Pedagogik Kengash maktabgacha ta’lim muassasasidagi ta’lim-tarbiya jarayonidagi asosiy masalalarni hal etuvchi doimiy faoliyat ko‘rsatadigan organ hisoblanadi.
Pedagogik Kengash o‘z faoliyatini O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, «Ta’lim to'g‘risida»gi qonuni, «Kadrlar tayyorlash mil­liy dasturi», 0‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2007- vil 25-oktabrdagi «Maktabgacha ta’lim sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlarni tasdiqlash to‘g‘risida»gi 225-sonli qarori, muassasa Ustavi va mazkur Nizom asosida olib boradi.
Xalq ta’limi vazirligining 2012-yil 14-iyundagi 186-sonli buyrug‘iga muvofiq uslubchilarning malaka tavsiflari quyidagicha qilib belgilandi:
Lavozim vazifalari:

• 
  Maktabgacha ta’lim muassasasi jamoasi o‘quv – tarbiyaviy faoliyatiga metodik rahbarlik qilish;
  
• 
  barcha yosh guruhlarida bolalarni tarbiyalash va o‘qitish dasturlari­ning bajarilishini ta’ minlash va nazorat qilish;
  
• 
  tarbiyachi va tibbiy hodimlar ishini yo‘naltirish, nazorat qilish, be­vosita bolalar bilan ishlovchi tarbiyachilarga va tibbiy hamshiralarga za­rur metodik yordam ko‘rsatish;maktabgacha ta’lim muassasida qabul qilingan buyruqlarning baja­rilishini nazorat qilish;
  
• 
  ota-onalar orasida pedagogik bilimlarning tashviqotini ta’minlash va boshqalar