Mavzu: Mahalliy va umumiy xirurgik infeksiyalarning chiqarish sabablari, klinik belgilari, tekshirish, davolsh va parvarishlashda o’ziga xos xususiyatlari. Reja

Yiringli meningit. Xirurgik (neyroxirurgik) klinikada faqat miya pardalarining yiringli yallig'lanishiga davo qilinadi.

Yiringli meningit streptokokklar, stafilakokklar yoki meningokokklar, ba'zan ichak yoki tifoz tayoqchalari tufayli kelib chiqadi. Odatda yallig'lanish infeksiya burunning qo'shimcha bo'shliqlari, bosh suyagining yumshoq qoplag'ichlari, tanglay va quloq yoni bezlaridan o'tganda ikkilamchi ravishda rivojlanadi. Yiringli meningit kamdan-kam hollarda, miya abssessi ochilgandan yoki yot jism olib tashlangandan so'ng, asosiy kasallikka qo'shi-ladi. Infeksiya, limfa va gematogen yo'llar bilan ham ko'payadi, bunday hollarda ko'pincha sigmasimon tromboz yuzaga keladi. Yiringlatuvchi infeksiya bosh miya pardalariga to'g'ridan-to'g'ri, asosan o'q tegib paydo bo'lgan jarohat natijasida o'tadi.

Klinikasi. Og'ir ruhiy kayfiyat, seruyqulik, es og'ishi, bosh og'rishi, ko'ngil aynishi va qayd qilish bilan ifodalanuvchi og'ir intoksikatsiya bilan xarakterlanadi. Teri ta'sirchanligining yuqoriligi — gemiparesteziya va pay reflekslari kuzatiladi. Bemor oyoqlarini qorniga yig'ib yotib oladi: ensa mushaklarining qotib qolishi (rigidlik) yuz beradi, opistatonus belgilari ko'zga tashlanadi. Qonda leykotsitoz ortadi, ECHT ko'tariladi.

Orqa miya suyuqligi tahlili muhim ahamiyatga ega; u lyumbal punksiya qilingan loyqasimon bo'ladi, katta bosim ostida ajralib chiqadi (tizilib otilib chiqadi yoki ayrim tomchilar ko'rinishida chiqadi). Bosim suv ustuni hisobida 400—600 mm ga tengdir. Orqa miya suyuqligida oqsil moddasi miqdorining oshganligi ku­zatiladi. Yiringli meningitni bosh miyaning zarb yeyishidan, siqilishidan va abssessidan, qoqshol, ensefalit va sepsisdan farqlay bilish zarur.

Davosi. Ilk bosqichida antibiotikoterapiya sulfanilamid preparatlar bilan birgalikda qo'llaniladi. Lyumbal punksiya o'tkaziladi va o'z navbatida orqa miya kanaliga antibiotiklar yuboriladi. Jarrohlik yo'li bilan davo qilinganda yallig'lanishning birlamchi o'chog'i olib tashlanadi. Yiring o'chog'i (burunning qo'shimcha bo'shlig'i, bosh suyagining infeksiya tushgan jarohatlari, yiringli mastoiditlar va miya abssesslari) yorilib, drenaj qilinishi zarur.