Mavzu: Kompleks birikmalarda kimyoviy bog’ tabiati. Simmetriya elementlari. Vbn va unga ko’ra kompleks birikmalarning geometrik tuzilishi

UR-20 va Spekord-75 spektroskoplari (Germaniya)

Spektroskop IRAffinity-1

IQ-Furye spektroskopi Spectrum 400 (PerkinElmer)

Bruker Optics FT-IR spectrometers

• ALPHA FT-IR Spectrometer
• TENSOR™ Series FT-IR Spectrometers
• Mobile-IR Portable FT-IR

Valent tebranishlari chastotasi atom massasi va bog’ energiyasi bilan xarakterlanadi.

• Molekuladagi atomlarning massasi oshgan sari valent tebranish chastotalari pasayadi:
• C–C  1000 sm-1 C–H  2950-3000 sm-1
• Boglarning karraligi (ya’ni, mustahkamligi) ortgan sari ularning tebranish chastotasi ham ortadi:
• C–C  1000 sm-1 C–N  1050 sm-1 C–O  1100 sm-1
• C=C  1600 sm-1 C=N  1650 sm-1 C=O  1700 sm-1
• CC  2200 sm-1 CN  2250 sm-1

Nikel(II)-atsetat tetragidratining IQ-spektri (OH-3600; C=O-1700 sm-1)

Sis- va trans-[PdCl2(NH3)2] kompleks birikmasining IQ-spaektri

Mass-spektrometriyaning qo’llanishi

•  tabiiy gazlar ,
•  havo,
•  sanoat chiqindilari ,
•  yonish natijasida hosil bo’lgan gazlar ,
•  aerozollar tarkibini aniqlash.

Aniqlanadigan moddalarni mass-spektrometrlarga kiritish usullari:

• Aniqlanadigan moddalarni mass-spektrometrlarga kiritish usullari:
• 1. Sovuq holda, bu usul gazlar uchun qo’llaniladi va xona haroratida amalga oshiriladi (P = 10-2 mm.sim. ustuni),
• 2. Issiq holda (temperatura 3000C),
• 3. To’gridan-to’gri ( P = 10-6 mm. sim. ustuni), keyin sekinlik bilan isitish. Bu usulda molekulyar massasi M = 2000 gacha bo’lgan birikmalarni o’rganish mumkin.
• 4. Xromatograf yordamida kiritish.

YaMR spektri olish uchun

• 1. Moddaning suyultirilgan eritmasi diametri 5 mm uzunligi 150 mm bo’lgan shisha ampulaga solinadi, ya’ni 20-30 mm gacha 0,4 ml atrofida eritma yetarli;
• 2. Eritma konsentratsiyasi 0,2 mol/l yoki 5-20%li bo’lishi kerak. Namuna tayyorlash uchun 5-10 mg modda kifoya qiladi. Maxsus sharoitda 1 mg moddaning ham YaMR spektrini olish mumkin.
• 3. Erituvchi sifatida protoni bo’lmagan CCl4 yoki deyteriylangan erituvchilar (D2O, CDCl3, C6D6, CD3COCD3, CD3COOD va hokazo) ishlatiladi.
• 4. Ichki etalon sifatida ~1% TMS (tetrametilsilan) yoki GMDS (geksametildisilan) dan foydalaniladi.