Mavzu: Kompleks birikmalarda kimyoviy bog’ tabiati. Simmetriya elementlari. Vbn va unga ko’ra kompleks birikmalarning geometrik tuzilishi

SPECORD-M40UV spektroskopining ko’rinishi (Karl-Seyss firmasi, Germaniya)

СФ-46 spektroskopining ko’rinishi (Rossiya)

СФ-25 spektroskopining ko’rinishi (Bekman firmasi, Germaniya)

Sirka aldegidining gaz fazadagi (a) va spirtdagi (b) UB- spektrlari.

Elektronlarning orbitallardagi holati

• - bog’lovchi orbitallarda  (asosiy holat),
• - ajratuvchi orbitallarda  ( qo’zg’olgan holat).

Molekulyar orbitallardagi elektronlarning qo’zg’olgan holatga o’tish diagrammasi

• Molekulyar orbitallardagi elektronlarning qo’zg’olgan holatga o’tish diagrammasi

UB va ko’rish sohasidagi elektromagnit tebranishlarni yutadigan guruhlar xromofor guruhlar deyiladi.

• UB va ko’rish sohasidagi elektromagnit tebranishlarni yutadigan guruhlar xromofor guruhlar deyiladi.
• Xromofor guruhlar 200-800 nm to’lqin uzunligidagi nurlarni yutadi va UB spektrida qayd etiladi. Ular oralatma qo’shbog’ tutgan birikmalardir.

Benzolning geksandagi eritmasi UB-spektri max=184 nm,  = 60000; max = 204 nm,  = 7400 va max = 254 nm =204

To’yingan uglevodorod hosilalarida UB yutilish sohalari

IQ-spektroskopiyada

• IQ-spektroskopiyada
• Moddaga 1-15 mkm to’lqin uzunligidagi yoki to’lqin soni 400-4000 sm-1 bo’lgan nurlar ta’sir ettirilganda molekulada tebranishlar sodir bo’ladi.

Moddalarning IQ spektrlari

• Gaz
• Eritma 0,1-1,0 ml 0,005-10% gacha eritmalar. Erituvchi sifatida CCl4 (1300<), CS2 (1300>), CHCl3 ishlatish mumkin. Yupqa tuz plastinkalari (<0,01 mm) orasidagi suyuqlik tomchisini IQ spektrini ham olish mumkin.
• Qattiq holatdagi modda kukunini vazelin (2900, 1400) yoki geksaxlorbutadiyen (1600<, 1250-1500) bilan aralashtirib hamda 0,5-1,0 mg moddani KBr (100 mg) kukuni bilan aralashtirib presslangan (450000 kPa) tabletkalarda olinishi mumkin.