Mavzuga oid shakllantiriladigan kompetensiyalar:
a) tayanch kompetensiya(lar): TK1, TK2;
b) fanga oid kompetensiya(lar): FK1.
Dars turi: yangi tushuncha, bilimlarni shakllantiruvchi.
Dars uslubi: an’anaviy.
Dars jihozlari: darslik, tarixshunoslik atamalari lug‘ati, mavzuga oid ilmiy adabiyotlar, slaydlar, bukletlar, tarqatma materiallar, ko‘rgazmali qurollar (audio, video, fotolavhalar, jadvallar) jamlanmasi.
DARS REJASI
|
№
|
Darsning tarkibiy qismi
(bosqichlari)
|
Ajratiladigan vaqt (reglament)
|
1
|
Tashkiliy qism
|
5 daqiqa
|
2
|
Ma’naviyat daqiqasi
|
3
|
O‘tilgan mavzuni takrorlash
|
5 daqiqa
|
4
|
Yangi mavzuni tushuntirish
|
25 daqiqa
|
5
|
Mustahkamlash
|
5 daqiqa
|
6
|
O‘quvchilarni baholash
|
5 daqiqa
|
7
|
Uyga vazifa berish
|
DARSNING BORISHI:
Tashkiliy qism: O‘quvchilar bilan salomlashib, sinf xonasining darsga tayyorlik darajasini tekshirish, davomatni aniqlash.
Ma’naviyat daqiqasi: O‘quvchilar bilan kunning muhim iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy-ma’rifiy, axloqiy-tarbiyaviy yangiliklari xususida qisqacha suhbat tashkil etish, ularga nisbatan o‘quvchilarning mustaqil yondashuvini tinglash, bahs-munozara uyushtirish. Yangi mavzu bayoni: Germaniyada inqilobning kelib chiqish sab ab la ri. Germaniya inqilobining asosiy sababi — O‘rta asr feodal tartiblarining kapitalistik
taraqqiyotga to ‘siq bo‘lib kelayotganligi edi. Buning natijasida Germaniyada hamon siyosiy tarqoqlik hukm surardi. Oqibatda, yagona umumiy bozor vujudga kelmadi. Sanoat va qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishi boshqa ilg‘or davlatlardan orqada qoldi. Zo‘ravonlikka asoslangan davlat boshqaruvi har qanday hurfikrlikni ta ’qib qilar edi.
Bu omillar Germaniyada ham inqilobning yetilishiga olib keldi. Inqilobning
asosiy maqsadi Germaniyaning siyosiy tarqoqligiga barham berish va feodal tartiblarni tugatish edi. Inqilobga burjuaziyaning konstitutsiyaviy monarxiya tarafdori bo‘lgan mo‘tadil qismi rahbarlik qildi
Italiyaning b irlash tirilish i. 1861-yili Birlashgan Italiya qirolligi tashkil etildi. Kapitalizmni yanada rivojlantirish zarurati mamlakatning birlashuvini nihoyasiga yetkazishni taqozo etardi. Busiz Italiya Yevropada o‘z o‘rniga ega bo‘lgan davlatga aylana olmas edi. Til va madaniyat birligi Italiyani yagona davlatga birlashtirish imkonini berdi. Bosh vazir Kamillo Kavur uzoqni ko‘ra oluvchi siyosatchi, mo‘tadil islohotla r va konstitutsiyaviy monarxiya tarafdori edi.
K. Kavur Avstriya zulmiga qarshi kurashda Fransiya bilan shartnoma tuzishga erishdi.
Avstriya qo‘shini mag‘lubiyatga uchratilib, u bilan sulh tuzildi. Biroq Sitsiliya va Neapol qirolligi Italiya siyosiy tarqoqligining tayanchi bo‘lib qolayotgan edi.
Italiyani birlashtirishning qizg‘in tarafdori, xalq qahramoni Juzeppe Garibaldi 1860-yili o‘z harbiy kuchlari bilan Sitsiliya oroliga kelib tushdi. Xalq ommasi uni xaloskor sifatida kutib oldi. Sitsiliyaning Palermo shahri egallandi. Shundan so‘ng J. Garibaldi qo‘shini
Neapolga yurish qildi. Neapol q o ‘shini to r-m o r etildi va Neapol qirolligi tugatildi.
Italiyaning birlashishida uch buyuk shaxsning xizmatlari beqiyos.
Bular bosh vazir K. Kavur, Lotin Amerikasi mamlakatlaridagi milliyozodlik urushlarida nom qozongan xalq qahramoni J. Garibaldi,
≪Yosh Italiya≫ jamiyatiga rahnamolik qilgan Juzeppe Madzinidir. Germaniyani birla shtirish uchun kurash. Germaniyada ham jamiyatning ilg‘or qatlami milliy birlashuv uchun kurashayotgan edi. Bu yerda ham b utun mas’uliyatni Germaniyada mavjud ko‘plab davlatlardan biri o‘z zimmasiga olishi zaruriyatga aylandi. Bunday sharaf Prussiyaga nasib etdi. Prussiya bu davrda Germaniya imperiyasidagi eng qudratli davlat edi.
Qirollikda o ‘z davrining eng mashhur davlat arbobi Otto fon Bismark kanslerlik qilardi. U Germaniyani yagona davlatga birlashtirishdek tarixiy ishga rahbarlik qildi.
Mustahkamlash: Darsning ushbu qismida o‘quvchilar dars yakunida quyida berilgan topshiriqlar va savollarga javob beradilar:
1. Germaniyadagi inqilobning sabablari va uning asosiy maqsadi haqida nimalarni
bilib oldingiz?
2. Italiya inqilobi asosiy maqsadining qaysi xususiyati Germaniya inqilobining
asosiy maqsadidan farq qilgan ?
Do'stlaringiz bilan baham: |