Mavzu: Kimyoviy preparatlar bilan zaxarlanganda qo’llaniladigan antidot vositalari va ularni tasir xususiyatlari

Diagnoz

• Anamnez ma’lumotlari, patanatomiya o‘zgarishlari va pat.material yem-xashaklarni laboratoriyada tekshirib yakuniy diagnoz quyiladi. CHo‘chqalar o‘lati, Aueski kasalligi va leptospiroz kasalliklaridan (differensial diagnoz) farqlash zarur.

Davolash:

• Antidot qo‘llash kerak. Unitol, 5 % li glyukoza eritmasiga qo‘shib venasiga, muskul orasiga, teri ostiga yuborish mumkin. Bir kuniga 3 marta sigirda 10 mg/kg, qo‘yga 30 mg/kg qolgan kunlari bir kunda bir marta.
• Dikaptol – muskul orasiaga 4 mg/kg dan.
• Tetatsin – kalsiy venaga 10 mg/kg dozada 1-kuni 3 marta, 2-kuni 2 marta, 3-kuni 1 marta yuboriladi.

Gerbidsitlar Toksikologiyasi

• Gerbitsidlar – begona o‘tlarni yo‘qotish uchun qo‘llaniladigan ximiyaviy zaharli moddalar. Qishloq xo‘jaligida qo‘llaniladigan gerbitsidlarni quyidagi guruhlari mavjud.
• 1. Karbon kislota unumlari
• 2. Triazin unumlari
• 3. Machevina unumlari
• 4. Fenol unumlari
• Dixlorfenoksiuksus kislotasi – ekin maydonlaridagi begona o‘tlarga qarshi ishlatiladi. Kristal modda, hidi fenolga o‘xshash, suvda yomon eriydi, uzoq saqlanish xususiyatiga ega. Granula shaklida ishlab chiqiladi. Itlar uchun o‘rtacha o‘ldiruvchi dozasi: 100 mg/kg, sichqon, quyon, dengiz cho‘chqasi uchun 300-1000, tovuqlar uchun 2000-4000, YSHX 500-2000 mg/kg. Qo‘ylarga 1000 mg/kg berilganda o‘ladi.

Patogenezi:

• Xujayralararo nafas olish jarayonini va oksidlanish jarayonlarini tormozlaydi.
• Oqsil sintezini buzadi, qalqonsimon bez faoliyati susayadi, qonda glyukokartikoidlar ko‘payib ketadi. Oqsil almashinuvida ishtirok etuvchi fermentlar faolligi buziladi. Glikogen parchalanishi tezlashib, sintez bo‘lishdan to‘xtaydi. MNS faoliyatiga ta’sir qiladi. Qonda erkin aminokislotalar (lizin, treonin, glitsin, valin, tirozin)lar miqdori ko‘payib ketadi. Jo‘jalar qonida leykotsitlar va eritrotsitlar miqdori kamayadi. Organizmdan sut, siydik va tezak orqali 5 kundan 15 kungacha ajraladi.