Mavzu: Kimyoviy preparatlar bilan zaxarlanganda qo’llaniladigan antidot vositalari va ularni tasir xususiyatlari

Belgilari (Simptomlari)

• Zaxarlanish belgilari organizmga tushgan zaxar miqdoriga qarab rivojlanadi. O‘tkir zaxarlanish cho‘chqalarda kuzatiladi. Hayvonlar holsizlanadi, ishtaxasi pasayadi, harakat koordinatsiyasi buziladi, terining og‘riq va taktil sezishi pasayadi, nafas olish va yurak urishi tezlashadi. Ko‘rish nervining zararlanishiga qarab hayvon qisman yoki butunlay ko‘rmay qolishi mumkin. Bosh, quloq, ko‘krak osti terisida qorin devorida ko‘kargan joylar paydo bo‘ladi. Agarda ko‘karish elka va gavdaning orqa qismida paydo bo‘lsa oqibati o‘lim bilan tugashi mumkin.
• Zaxarlanish boshlanishida siydik tez-tez va ko‘p miqdorda ajraladi, keyinchalik butunlay siydik ajralmay qo‘yadi – anuriya. Ichaklar peristaltikasi kuchayadi, qon va shilliq aralash ich ketish kuzatiladi, keyinchalik muskullarda qaltiroq paydo bo‘lib hayvon kamotoz holatiga tushadi.

• Hayvonlar zaxarlangan donni esa zaxarlanish belgilari 2-3 haftadan keyin paydo bo‘ladi. Agarda don tarkibida simob kam miqdorda bo‘lsa yashirin davr 1-2 oygacha cho‘zilishi mumkin.
• Qoramol va qo‘ylarda ham belgilar yuqoridagidek bo‘ladi. Biroq, so‘lak ajralish, ich ketish kuchliroq namoyon bo‘ladi. Tana harorati me’yorida saqlanib turadi.
• Surunkali zaxarlanishda yashirin davr 30 kungacha davom etadi. Maxsuldorlik pasayadi, umumiy xolsizlanish, MNS faoliyati buzilishi, yurak qon tomir sistemasi, ovqat hazm qilish organlari, siydik ajratish sistemasi organlari faoliyati buziladi. Barcha shillik pardalar ko‘kimtir oqargan ayrim joylari sariq aralash bo‘ladi.

Patanatomik o‘zgarishlari: 

• Asosiysi ovqat hazm qilish sistemasi shilliq pardalari kuchli zararlangan bo‘ladi. Jigar, buyraklar va miokardda distrofik o‘zgarishlar, nuqtasimon qon quyulishlar kuzatiladi. Tish atrofi va tilda eroziyalar paydo bo‘ladi. Teri osti kletchatkasi va yog‘larda sarg‘ayish kuzatiladi. SHirdon devori qalinlashadi, shilliq pardalari qizargan, qon quyulishlari kuzatiladi. O‘pkasi qonga to‘lgan, buyrak kapsulasi ostida ko‘plab qon quyulishlari bo‘ladi. Miyaning qattiq pardasida nuqtali va dog‘li quyulishlar kuzatiladi.