Mavzu: Kasbiy faoliyati samaradorligini oshirishda hissiy-irodaviy va shaxsiy fazilatlarning o’rni

Mavzu: Kasbiy faoliyati samaradorligini oshirishda hissiy-irodaviy va shaxsiy fazilatlarning o’rni

Reja:

1. Shaxsning hissiy-irodaviy sohasi va kasbga moslashish

2. Hissiy holatlarning ifodalanishi. Hissiyot turlari

3. Irodaviy faoliyatning umumiy xususiyatlari. Shaxsning irodaviy sifatlari va uni tarbiyalash. Xulq-atvorni irodaviy boshqarish

4. Shaxsni kasbga moslashish psixologiyasi

1. 
   Shaxsning hissiy-irodaviy sohasi va kasbga moslashish
   

Hissiyot bamisoli insonning kiyimidir. Insonning hissiyotiga ko‘ra, uning holati haqida fikr yuritish mumkin.

His-tuyg‘ular – kishining o‘z hayotida nimalar yuz berayotganiga, nimalarni bilib olayotganiga yoki nima bilan mashg‘ul bo‘layotganiga nisbatan o‘zicha turli xil shaklda bildiradigan ichki munosabatidir. His-tuyg‘ularning kechishi sub’ekt alohida his etayotgan ruhiy holat sifatida gavdalanadi. Bunda biron-bir narsani idrok etish va tushunib etish, biror narsa to‘g‘risida bilib olish idrok etilayotgan, tushunib olinayotgan, ma’lum yoki noma’lum narsalarga nisbatan shaxsiy munosabati bilan birgalikda ro‘y beradi. Shu hollarning barchasida his-tuyg‘ularning boshdan kechirilishi xususida, kishining alohida hissiy holati xususida so‘z yuritiladi.

Hissiyotlar o’zining yuzaga kelishi nuqtai nazaridan odamning ehtiyojlari, qiziqishlari va intilishlari bilan bog’liq bo’ladi. Masalan, odamning organic ehtiyojlarini qondirishi bilan bog’liq bo’lgan hissiyotlar odamda rohatlanish, qanoatlanish tuyg’usini yuzaga keltiradi. Organik hissiyotlarni qondira olmaslikodamning ruhini tushirib, kayfiyatini buzib, azoblanish, toqatsizlanish hissiga sabab bo’ladi.

Odamning hissiyotlari uning mazmuni hamda, shakllari, ijtimoiy-tarixiy sharoitlari bilan bog’liq bo’ladi. Hissiyot odamda sodir bo’layotgan hodisa va narsalardan shaxs sifatidagi odam uchun ahamiyatli bo’lganlari haqida darak beruvchi signallar tizimi hisoblanadi.

Hissiyotning darak beruvchilik vazifasi psixologiyada hissiyotning impressive tomoni deb ataladi. Impressiv so’zi lotincha taassurot degan ma’noni anglatadi.

I.P.Pavlov tirik mavjudodlarning atrofimizdagi muhitga moslashuviga hosil qiladigan, buziladigan dinamik stereotiplar orqali biror hissiyot va emotsional kechinmalarning ijobiy va salbiy sifatlarini tushuntirib beradi.