Mavzu: Kasbiy faoliyati samaradorligini oshirishda hissiy-irodaviy va shaxsiy fazilatlarning o’rni

His-tuyg‘ularning ifodalanishi

Hissiyotlar shaxs faoliyatining muhim jabhasi sifatida insonni keng emotsional sohasini rang-barangligi, ko’p qirraligi haqida hissiy tomon, emotsiyalar, affektlar, stress va kayfiyat kabi tushunchalar muayyan tasavvur imkoniyatiga ega.

Qo’rquv

Qo’rquv insonni nobud qiluvchi hislardan biri bo’lishi mumkin. Qo’rquv insonni uyqusizlikka yoki xayolingizni tormozlab qo’yishi ham mumkin ekan.

Nafrat

Donishmandlar fikricha, “nafrat insonlarning aqldan ozishidir”. Nafratning yuzaga kelish sabablari do’stlarining yoki sevgilisining nojo’ya harakatlaridir.

Kayfiyatlar – ancha vaqt davomida kishining butun xatti- harakatiga tus berib turadigan umumiy hissiy holatini ifodalaydi. U shodlik, qayg‘u, jizzakilik yoki muloyimlik tarzida bo‘ladi. Kayfiyatlar odatda o‘ziga-o‘zi hisob bermasligi va sust namoyon bo‘lishi bilan belgilanadi. Asosiy hissiyotlar stress holati – inglizcha stress – tazyiq ko‘rsatish, zo‘riqish degan so‘zdan olingan qiziqish (emotsiya tarzida) – malaka va ko‘nikmalarning rivojlanishiga, ta’lim olishiga moyillik tug‘diradigan bilimlarni egallashga yordam beradiganhissiy holatdir.

Quvonch - qiziqish, hayratlanish, iztirob chekish, g‘azablanish, nafratlanish, jirkanish, qo‘rquv, uyalish – bular hissiyotning asosiy belgi va ko‘rinishlaridir. Kishining fikrlari va xatti-harakatlari yo‘nalishini belgilaydigan barqaror, chuqur va kuchli his-tuyg‘u ehtiros deb ataladi.

Muhabbat – hissiy ijobiy munosabatning ob’ektini boshqalarga qaraganda ajratib ko‘rsatadigan, hamda uni sub’ektining barqaror hayotiy ehtiyojlari va qiziqishlari markaziga qo‘yadigan yuksak darajasidir.

Samimiyat-insondagi eng oliy va ta’sirchan, beminnat hamda engilmas qurol.

Bizni tanqid qila boshlashsa, bir o‘zgarib olamiz ammo bizni maqtay boshlashsa, shunga loyiqmizmi, yo‘qmi, xursand bo‘lib ketamiz.

Muhabbatning yonidan qayiqda boylik ketayotganini ko‘rib «ey boylik, meni o‘zing bilan olib ket» deb so‘radi.boylik «hech iloji yo‘q, mening qayig‘imda, juda ko‘p oltinlar va kumushlar, bor qara joy yo‘q».

G‘urur, faxrdan yordam so‘radi «G‘urur iltimos meni o‘zing bilan olib ket» deb so‘rasa. Buning hech iloji yo‘q, qayig‘imda hamma joyim juda chiroyli, sen uni buzib quyishing mumkin-deb javob beribdi. Muhabbat yonidan qayg‘u o‘tib ketayotganini ko‘rib qolib, ey qayg‘u meni ham o‘zing bilan olib ket desa: muhabbat men yolg‘iz qolishni istayman-deb ketib qolibdi.

Muhabbat yonidan qayg‘u o‘tib ketayotganini ko‘rib qolib, ey qayg‘u meni ham o‘zing bilan olib ket desa: muhabbat men yolg‘iz qolishni istayman-deb ketib qolibdi.

So‘ng yaxshi kayfiyatdan yordam so‘rab baqiribdi. Lekin yaxshi kayfiyat juda baxtli va xursand edi, kimdir uni chaqirayotganini eshitmadi.

Bir paytda bir ovoz keldi, ey muhabbat yur men senga yordam beraman degan, qarasa bir keksa odam muhabbatni bir chekaga olib chiqdi. Muhabbat juda baxtli va xursand bo‘lib ketdi va unga kim yordam berganini ham bilmay qoldi. Atrofiga qarasa hech kim ko‘rinmadi, menga kim yordam berdi ey bilim deb bilimdan so‘radi. Bilim javob berdi, senga vaqt yordam berdi-dedi.