Mavzu: Kapalaklar- lipidoptera Kapalaklar


Mavzu:Sistematikada filogenetik va fenetik yo’nalishlar



Download 80,79 Kb.
bet8/18
Sana10.06.2022
Hajmi80,79 Kb.
#651742
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   18
Bog'liq
70 talik biologiya mavzulari

Mavzu:Sistematikada filogenetik va fenetik yo’nalishlar.
Sistematika (yun. systematikos — tartibga solingan) — biol. boʻlimi. Hozirgi mavjud boʻlgan va qirilib ketgan organizmlarni tavsiflash, roʻyxatga olish va taksonlar boʻyicha tasnif qilish bilan shugullanadi. S. biol.ning barcha boʻlimlari, ayniqsa, evolyutsion taʼlimot maʼlumotlariga tayanadi; kopchilik biol. fanlari uchun asos boʻladi. Ayrim hollarda taksonomiya tushunchasi ham S.ning sinonimi sifatida ishlatiladi. Tasnif qilishda organizmlarni tavsiflovchi ayrim xususiy belgilar (morfologik, fiziologik, biokimyoviy, ekologik va boshqalar) emas, balki ularning majmuasidan foydalaniladi. Organizm uchun xos xususiyatlar qanchalik koʻproq inobatga olinsa, sistematik birlik organizmlar oʻrtasida qarindoshlikni, yaʼni ularning kelib chiqishidagi umumiylikni shunchalik aniq ifodalaydi. Mas, akulalar bilan kitsimonlarning yoki qushlar bilan koʻrshapalaklarning ayrim tuzilish belgilari oʻxshash boʻlishiga qaramasdan ular har xil sistematik guruhlar (sinflar)ga mansub. Bu hayvonlarning barchasi xordalilar tipiga kiradi. Shuning uchun barcha xordalilar oʻrtasida muayyan oʻxshashlik mavjud.
Organizmlarni tasnif qilishga urinish qad. tarixdan maʼlum (Aristotel, Teofrast va boshqalar); lekin faqat J.Rey (1686—1704) va, ayniqsa, K. Linney (1735-yildan boshlab) ishlari natijasida ilmiy S.ga asos solindi. Dastlabki ilmiy S. organizmlarning faqat tashqi tuzilishiga asoslangan boʻlib, ular oʻrtasida qarindoshlik munosabatlari inobatga olinmaganligidan sunʼiy S. hisoblanadi. Ch. Darvin taʼlimoti S.ga evolyusion mazmun berdi. Evolyusion taʼlimotning yaratilishi bilan S.da organizmlar oʻrtasidagi geneologik munosabatlar asosiy oʻrinni egallay boshladi; sunʼiy S.ning oʻrnini tabiiy S. egalladi.


Mavzu: Hasharotlar sistematikasining asosiy printsiplari.

Hasharotlar yoki Hasharot (dan.) Lotin hasharot) bor olti burchakli umurtqasizlar va tarkibidagi eng katta guruh artropod filum. Ta'riflar va sunnatlar turlicha; Odatda hasharotlar Arthropoda sinfini o'z ichiga oladi. Bu erda ishlatilganidek, Insecta atamasi sinonim bilan Ektognata. Hasharotlarda a xitinli ekzoskelet, uch qismli tanasi (bosh, ko'krak qafasi va qorin), uch juft qo'shma oyoqlari, aralash ko'zlar va bitta juft antennalar. Hasharotlar eng xilma-xil hayvonlar guruhidir; ular tasvirlangan milliondan oshiqni o'z ichiga oladi turlari va ma'lum bo'lgan barcha tiriklarning yarmidan ko'pini anglatadi organizmlar.[2][3] Umumiy soni mavjud turlari olti dan o'n milliongacha baholanmoqda;[2][4][5] potentsial ravishda Yerdagi hayvonot dunyosining 90% dan ortig'i hasharotlardir.[5][6] Hasharotlarning deyarli barchasida bo'lishi mumkin atrof-muhitboshqa bir artropod guruhi hukmronlik qiladigan okeanlarda oz sonli turlar yashasa ham, qisqichbaqasimonlar, yaqinda o'tkazilgan tadqiqotlar hasharotlarning bir qismi ekanligini ko'rsatdi.Deyarli barcha hasharotlar tuxum. Hasharotlarning o'sishi elastik bo'lmaganligi bilan cheklanadi ekzoskelet va rivojlanish bir qator o'z ichiga oladi molts. Voyaga etmagan bosqichlar ko'pincha kattalarnikidan tuzilishi, odati va yashash muhiti bilan farq qiladi va passivni ham o'z ichiga olishi mumkin qo'g'irchoq ushbu guruhlarda bosqich to'rt bosqichli metamorfoz. O'tkazadigan hasharotlar uch bosqichli metamorfoz qo'g'irchoq bosqichi etishmaydi va kattalar bir qator orqali rivojlanadi nimfal bosqichlar.[7] Ning yuqori darajadagi aloqasi hasharotlar aniq emas. Dan katta hajmdagi toshqotgan hasharotlar topilgan Paleozoy Era, shu jumladan ulkan.



Download 80,79 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish