Mavzu: Juft tuyoqlilarning umumiy tavsifi, iqtisodiy ahamiyati Reja: Kirish

Bushuyev zoti – o’tgan asr oxiri va bizning asrimizda yaratilib, 1969 yilda zot deb tan olingan. O’tgan asr oxirlarida Mirzacho’lga Golland zotli qoramollar rus zodagonlari tomonidan keltiriladi, lekin ular sharoitga moslasha olmay qirilib ketaveradi. Shundan so’ng tajriba stansiya mudiri Bushuyev mahalliy sigirlarni Golland buqalari bilan chatishtira boshlaydi va ulardan 2-3 bòĝin duragaylar oladi, so’ng esa ularni shvits zotli buqalar bilan chatishtiradi va natijada suvsar tusli sharoitga yaxshi moslashgan qoramollar guruhi yaratiladi. Yangi davrda ular takomillashtiriladi va 1969 yili Atbashyan A.V. rahbarligida mustaqil zot deb tan olinadi.Ushbu zotning buqalari 600-700 kg. sigirlari 400-450 kg. bo'lib, bir laktasiyada 2500-3000 kg. sut berib, sutning yog’liligi 3,9-4,0% tashkil qiladi. Naslchilik xo’jaliklari Sirdaryo viloyatining Guliston, Sirdaryo, Boyevut va Samarqand viloyatining Esonturdiyev xo’jaliklarida mavjud. Asosan Sirdaryo viloyati uchun rejali.

Qora-ola zoti sobiq mamlakat xududida jaydari qoramollarni Golland buqalari bilan chatishtirishi natijasida keltirib chiqarilib 1959-yilda tan olingan. Qora-ola tusda bo’ladi. Buqalarining tirik vazni 800-900 kg. sigirlarning vazni 450-500 kg. bo'lib, bir laktasiyadagi sut miqdori 3000-3500kg. sutining yog’lilik darajasi 3,6% tashkil qiladi. Bu zot Toshkent, Sirdaryo, Farg’ona, Namangan, Samarqand, Qashqadaryo, Surxandaryo viloyatlari uchun rejali hisoblanadi.
Qizil cho’l zoti – Ukraina janubida XVII asrdan boshlab mahalliy qoramollarni vilstermarsh, qizil ostfrislyand, angler, qizil Daniya, shortgorn kabi zotlar bilan murakkab chatishtirish natijasida keltirib chiqarilgan. Tusi qizil rangda. Buqalarining tirik vazni 700-800 kg., sigirlarini 450-500 kg., bir laktasiyadagi sutining miqdori 3000-3500 kg. bo’lib, sutining yog’liligi 3,7%. O’zbekistonda Samarqand, Navoiy, Buxoro, Xorazm viloyatlari Qoraqolpog’iston uchun rejali hisoblanadi. Asosiy podalari Buxoro va Xorazm viloyatlarida.

Qushmahsuldor (sut va go’sht) qoramol zotlaridan O’zbekiston uchun shvits zoti rejali hisoblanadi. Ushbu zot Shveysariyada keltirib chiqarilgan bo’lib qo’ng’ir tusda bo’ladi. Buqalarining tirik vazni 800- 900 kg., sigirlarining vazni 500-550 kg., bir laktasiyada sutining miqdori 2500-3000 kg., sutining yog’ligi 3,8%. Mamlakatimizda Namangan va Jizzax viloyatlari uchun rejali hisoblanadi.