Mavzu: Jahon moliyaviy iqtisodiy inqirozi davrida bank kapitali va uning samaradorligini oshirish yo’llari

2.1.Bank kapitalining miqdorini hisoblash. 

 

Bank qanday miqdorda kapitalga ega bo‘lishi kerakligini aniqlashdan oldin, kapital 

qanday  qilib  hisoblanishini  o‘rganish  kerak.  Hozirgi  paytda  kapital  miqdorini 

aniqlashning bir necha usullari qo‘llaniladi ammo  mijozlar hamda nazorat organlariga 

taqdim qilinadigan ma’lumotlarda  ma’lum qarama – qarshiliklar mavjud. 

«Umum qabul qilingan buxgalteriya hisobi prinsiplari» bo‘yicha kapital. Kapital 

balans qiymati bo‘yicha («umum qabul qabul qilingan buxgalteriya hisobi prinsiplari» 

deb  nomlanadi)  baholanishi  mumkin.    Bunday  hoda  bank  balansida  aktivlari  va 

passivlari ular olingan yoki chiqarilgan paytdagi qiymati bo‘yicha aks ettiriladi. Albatta, 

foiz  stavkalarining  o‘zgarishi,  ba’zi  kreditlar  va  qimmatli  qog‘ozlar  bo‘yicha 

majburiyatlarning  bajarilmasligi  oqibatida  aktivlar  va  passivlarning  bozor  qiymati  

boshlang‘ich  balan  qiymatidan  farqlanadi.  Ammo  ko‘pgina  bank  boshqaruvchilari 

uchun  bozor  qiymatini  emas,  balki  balans  qiymatini  o‘lchov  vositasi  sifatida 

ishlatishadi: 

---

 

Bank kapitalining                Bank aktivlarining                   Bank passivlarining 

balans qiymati             =       balans qiymati                    -      balans qiymati 

 

Bank  kreditlari  va  qimmatli  qog‘ozlari  o‘z  bozor  narxini  o‘zgartib  turishi  davrida  

kapitalning  balans  qiymatiga  kapitalning  yetarlilik  darajasi  indikatori  sifatida  qaralishi 

ko‘p jihatdan maqsadga muvofiq emas.