Мавзу. Ишлаб чиқариш харажатлари ва фойда

 Мавзу: Иқтисодий харажатлар ва фойда

1. Ишлаб чиқариш харажатлари тушунчаси ва унинг таркиби

Ишлаб чиқариш харажатлари таркиби (W) W = Rт+ Аас+ Оай+Bx; Rт- = ( IH+ r+ R+ Рn)

• Ресурслар учун тўловлар (Rt)

Иш ҳақи (IH);

Фоиз тўловлаври (r);

Рента тўловлари (R);

Нормал фойда (Pn).

• Асосий капитал амортизацияси (Aas)
• Айланма капитал қиймати (Oaй):

Хомашё ва материаллар;

Ёнилги, энергия ва бошқалар.

• Бошқа харажатлар(Bx): Ижтимоий суғурта учун ажратмалар;

Тўғри солиқлар ва бошқа тўловлар.

Ишлаб чиқаришга қилинган барча сарф-харажатларнинг пулдаги ифодаси маҳсулот таннархини ташкил қилади.

Классик ёндашувда ишлаб чиқариш харажатлари иккига бўлинади

Бевосита ишлаб чиқариш харажатлари ва муомала харажатлари
1
2.

Муомала харажатлари ҳам икки гуруҳга бўлинади

1
1
2.
2.

I. Ресурсларни жалб қилиш манбаига кўра Ташқи харажатлар – ташқи ресурсларни жалб қилиш туфайли вужудга келади. Ички харажатлар – ўзига тегишли ресурслардан фойдаланиш натижа-сида вужудга келади.

Ташқи харажатлар		Ички харажатлар
Ишчи кучига сарфлар		Бино-иншоот амортизацияси
Хом-ашё харажатлари		Машина-ускуна амортизацияси
Ёнилғи-энергияга харажатлар
Транспорт-алоқа хизматларига харажатлар		Қарз пул маблағлари ва унинг учун фоизлар
Банк тижорат хизматлари учун сарф харажатлар		Меъёрдаги фойда

• 1

Ҳозирги замон сарф-харажатлар ғояси бўйича корхона ишлаб чиқариш жараёнида фойдаланиладиган ресурслар ўз ресурслари ёки жалб қилинган ресурслар бўлиши мумкин.