Mavzu: Iqtisodiy tadqiqotlar metodikasini shakllantirish Reja: Moliyaviy ommaboplik Moliyaviy vositachilik

Mavzu:Iqtisodiy tadqiqotlar metodikasini shakllantirish
Reja:
1.Moliyaviy ommaboplik
2.Moliyaviy vositachilik
Bank aktivlarida xususiy banklar ulushini, shuningdek bank sektorida amalga oshirilayotgan islohotlar va transformatsiya jarayonlari samaradorligini doimiy ravishda baholab borish maqsadida Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi tomonidan “Banklar faollik indeksi”ni ishlab chiqildi. Mazkur indeks ikkita subindeksdan iborat:

• 
  Moliyaviy vositachilik va ommaboplik indeksi;
  
• 
  Moliyaviy barqarorlik indeksi.
  

Markaz o‘z tadqiqotida 27 ta tijorat banki uchun faoliik indeksini baholaydi.
Hozirgi kunda O‘zbekiston bank tizimida 31 ta tijorat banki faoliyat olib bormoqda. Shulardan 13 ta bank davlat ulushi mavjud banklar bo‘lsa, 16 ta bank xususiy banklar yoki chet el kapitali ishtirokidagi banklar hisoblanadi. 2019 yil iyul oyidan boshlab Qozog‘iston “Halyk bank”ning sho‘’ba banki sifatida Tenge bank o‘z faoliyatini boshladi. Payme to‘lov xizmati aksiyalari boshqaruv paketini sotib olgan Gruziyaning TBC banki joriy yil aprel oyidan bank faoliyatini amalga oshirishni boshladi.
Banklar uch guruhga bo‘lindi: davlat ulushi mavjud yirik banklar; raqobatchi banklar; markazlashgan banklar^[1]:

“2020-2025 yillarga mo‘ljallangan O‘zbekiston Respublikasining bank tizimini isloh qilish strategiyasi”da (bundan buyon – Strategiya) ta’kidlab o‘tilgan bank tizimidagi muammolarni inobatga olib, “Banklar faollik indeksi”ning birinchi subindeksi sifatida moliyaviy vositachilik va ommaboplik indeksi hisoblandi.
Ushbu ko‘rsatkichni aniqlashda jamg‘arma va muddatli depozitlarning jami kreditlar qo‘yilmalariga nisbati, boshqa banklar va moliya institutlaridan olingan mablag‘larning jami majburiyatlardagi ulushi hamda bank aktivlarining shakllanishida hukumatdan olingan moliyaviy mablag‘larning ahamiyatiga e’tibor qaratildi.