Mavzu: Iqtidorli o’quvchilarni tarbiyalash va rivojlantirish mexanizmlarini takomillashtirish reja: Kirish I bob. Iqtidorli o’quvchilarni tarbiyalash va rivojlantirish maxanizmlarini takomillashtirishning nazariy metodik asosi

O’rtacha iqtidorlikdan yuqori

Ijodkorlik





Vazifani bajarish

Iqtidorlilik

1-chizma.
1-chizmadagi modelga ko'ra, ushbu uchta doiraga ega bo'lgan shaxslar iqtidorli hisoblanadi va maxsus tayyorgarlikdan o'tishi kutiladi (Akkanat, 2012). Modelda ko'rinib turibdiki, ijodkorlik iqtidorli xatti-harakatlarning muhim tarkibiy qismidir. Ijodkorlik jamiyatdagi cheklangan miqdordagi iqtidorli odamlarning monopoliyasi ostidagi g'ayritabiiy qobiliyat, mistik va tasodifiy sovg'a kuchi bo'lish o'rniga, har qanday yoshdagi barcha odamlarda mavjud bo'lgan aqliy va ijtimoiy-madaniy muhit bilan bog'liq qobiliyatdir. (Sung, 1997). “Ijodkorlik kamida to‘rtta asosiy komponentdan iborat. Bular; ijodiy jarayon, ijodiy mahsulot, ijodiy individual va ijodiy holat. Ijod ko'pincha ilmiy iste'dodning muhim jihati hisoblanadi. Muammolarni hal qilish, gipotezalarni yaratish, eksperimentlarni loyihalash va texnik innovatsiyalar ilm-fanning noyob ijodkorligining alohida shaklini talab qiladi (Lin va boshqalar, 2003). Agar iqtidorli talabalarga o'zlarining ijodiy chorrahasini topishga yordam berish kerak bo'lsa, o'qituvchilarning o'qitish va o'rganish haqidagi fikrlash tarzida muhim va tub o'zgarishlar qilish kerak (Hennessey, 2004). G‘oyalar ijodiy fikrlash mahsuli bo‘ladimi yoki yo‘qligini ijodiy g‘oyalar xarakterini belgilovchi uchta xususiyat (ravonlik, moslashuvchanlik va o‘ziga xoslik) orqali tushunish mumkin. Va shaxsning ijodiy fikrlash qobiliyatini uning g'oyalarida ushbu uchta xususiyatni izlash orqali o'lchash mumkin (Hu va Adey, 2002). Fisher (1995) fikriga ko'ra, ijodkorlikning to'rt jihati mavjud: biz xotirada saqlaydigan ma'lumotlardan tez va ravon foydalanish ravonlik aspektiga tegishli. Moslashuvchanlik nuqtai nazaridan, har qanday muammoni hal qilishda shaxs o'z tafakkuridagi naqshlardan tashqari, erkin fikrlash bilan harakat qiladi. Hu va Adeyga ko'ra (2002): Ushbu tahlildan kelib chiqadigan uch o'lchovli ilmiy tuzilma ijodkorligi modeli (SSCM) 2-rasmda ko'rsatilgan. Taklif etilayotgan tuzilma ilmiy ijodkorlikni o'lchash, ilmiy ijodkorlikni tadqiq qilish va ilmiy ijodkorlikni rivojlantirish uchun mo'ljallangan nazariy asos sifatida ishlab chiqilgan va asoslanishi mumkin.