bog‘liq bo‘lgan tadqiqotlardan voz kechishlari lozim.
Har qanday ilmiy faoliyat matnlarda «yozma» ко 'rinishda
(qog‘ozda yoki elektron) - ilmiy hisobot, ilmiy та ’ruza, referat, maqola, kitob tarzida rasmiylashtirilgan bo ‘lishining asosida ikki shart-sharoit yotadi. Birinchidan, olim o‘z g ‘oyalari v a natijalarini qat’iy ilmiy tilda faqat yozma (elektron) tarzda bayon etishi mumkin. Har qanday ilmiy ishni, hatto kichkina maqolani qog‘ozga tushirish, fikrning ifodasida ketma-ketlikga erishish muhim ahamiyatga ega, maqola yoki tezis yozish boshlovchi tadqiqotchi uchun jiddiy muammolar bilan bog‘liq, chunki jamoa oldidagi chiqishlarda osonlik bilan aytiladigan yoki odam “Ichida” tafakkurida shakllangan so‘zlar va fikrlaming ifodasini o‘z vaqtida qog‘ozga tushirish uchun olimga mantiqiy izchillik ko‘phollarda etishmaydi.
Hamkorlikdagi ilmiy tadqiqot Ilmiy buyurtma asosidagi
maqsadli faoliyat hamkorlikdagi faoliyatdir. Hamkorlikdagi ilmiy tadqiqotda muayyan maqsad va uni amalga oshirishningyo'llari aniq kо’rsatiladi. Hisobotlarda jamoaning ishtiroki aniq о ‘z ifodasini topishi lozim.
Texnikaviy tadqiqot. Texnikaviy tadqiqot voqelikni amaliy
(texnologik) o'zgartirish bilan bog'liqdir. Texnikaviy ijod o‘zining psixologik tavsifiga ko‘ra ilmiy ijodga yaqin boisa-da, farqli tomonlarga ham ega.
Badiiy ijod bilan bogiiq ilmiy tadqiqot. Badiiy ijod voqelikni estetik о ‘zlashtirish va odamlaming estetik ehtiyojlarini qondirish bilan bog'liqdir. Uning xususiyatlari quyidagilar.
Pedagogik tadqiqot - bu pedagogik jarayonda yangilikni izlash va topishdir.
Hozirgacha fanda ilmiy-tadqiqot faoliyatni anglashga nisbatan yangiyondashuvlar shakllanayotganligini alohida ta’kidlash kerak. Chunkiilmiy hamjamiyatning hozirgi kundagi ilmiy dunyoqarashi yangi sifatiybosqichga o‘tdi. Ba’zi olimlar bu jarayonni yangi postnoklassikparadigmalar bilan izohlashga harakat qilmoqdalar1. Mohiyatan esa,hozirda ilmiy-tadqiqot faoliyatining yangi tipologik xususiyatlari shakllanmoqda.
Ilmiy-tadqiqot faoliyati insonning bevosita shaxsiy va jamoaviy bilim hamda ко ‘nikmalariga bog'liq. Shu nuqtai nazardan, ilmiy faoliyat insonning bir qancha tadqiqotlari asosida yig‘iladigan shaxsiy yoki jamoaviy intilishining bir ko‘rinishidir. Demak, ilmiy-tadqiqot faoliyatining yangicha turini shakllantirish taraqqiyot uchun muhimdir. Zero, ilmiy ijod natijalarini amaliyotga tatbiq etish orqali jamiyat miqyosida ishlab chiqarishni rivojlantirish hamda farovonlikni ta’minlash mumkin.
Darhaqiqat, ilmiy-tadqiqot faoliyati insonning individual ko‘nikmalari, ilmiy izlanishlari, nazariy va amaliy bilimlarining rivojlanishi natijasida tobora mustahkamlanib boradi. Aynan shuning uchun ham insonning ijodkorlik qobiliyatida bilim va ruhiy kechinmalarining uyg‘unlashganini kuzatish mumkin. Zero, ilmiy-ijodiy jarayonni hech qachon sun’iy tarzda shakllantirib bo‘lmaydi
Xulosa
Yangi]anayotgan O’zbekistonning taraqqiyot yo‘li fanning turli yo‘nalishlarda rivojlanishiga keng yo‘l ochib berdi. Olimlaming mashaqqatli mehnatlari va ijodiy izlanislilariga alohida e ’tibor qaratilib, qadr topdi. Zero, bugungi kunda olimlaming ilmiy kashfiyot va ixtirolami amaliyotga tadbiq qilishi fan va ishlab chiqarishning uzviyligini ta’minlashga alohida e’tibor qaratilmoqda, buning uchun esa, ilmiy tadqiqotlami olish borish uslubini egallash muhim axamiyatga ega. Respublikamizning mustaqillikka erishishi fanning turli
yo‘nalishlarda rivojlanishiga keng y o i ochib berdi. Bu jarayonda olimlarimizning mashaqqatli mehnatlari va ijodiy izlanishlari alohida ahamiyatga ega. Shu ma’noda, 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti .A.Karimov hozirgi kunda «...olimlar va ijodkor xodimlarimizga e’tibomi kuchaytirish kerak. Chunki ma’naviy boyliklami aynan shular yaratadi. Ularga g‘amxo‘rlik qilish, samarali faoliyati uchun barcha zarur moddiy-ma’naviy sharoitlami yaratib berish davlat hokimiyati va xo‘jalik tashkilotlari rahbarlarining burchi va mas’uliyatli vazifasidir»1 deb yozadi. Shu nuqtai nazardan, bugungi kunda mutaxassislarning lmiy tadqiqotning nazariy asoslarini o‘rganishi va egallangan bilimlami amaliyotga tatbiq qilishi dolzarb masalalardan biri hisoblanadi.
Foydalangan adabiyotlar:
1.N.A. SHERMUHAMEDOVA “ ILMIY TADQIQOT
METODOLOGIY ASI” Toshkent-2014
2.N. A. SHERMUXAMEDOVA “ ILMIY TADQIQOT
METODOLOGIY ASI” Toshkent-2020 ikkinchi nashr
3. Radjabov A. Ilmiy tadqiqot asoslari: o‘quv qo‘llanma
Toshkent-2012.
Do'stlaringiz bilan baham: |