Мавзу: Илк ўзбек алифбосининг вужудга келиши



Download 1,63 Mb.
bet27/72
Sana14.12.2022
Hajmi1,63 Mb.
#885776
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   72
Bog'liq
Ozbek tilining imlo muammolari НАШР 01.12

Ayrim harflar imlosida unli va undosh tovushlarni aks ettiruvchi har bir harf sharhlanadi. Masalan: и harfi quyidagicha tavsiflanadi: бир, биз, бил kabi so‘zlarda qisqa aytiladigan “и” unlisi o‘rnida, муҳит, лирика kabi so‘zlarda cho‘ziqroq aytiladigan “и“ unlisi o‘rnida yoziladi. Билан, бироқ, сира kabi so‘zlarning birinchi bo‘g‘inida “и” tovushi juda qisqa aytilsa ham, shu tarzda yoziladi. Фикр, зикр, қисм, жисм kabi o‘zlashma so‘zlardagi oxirgi undoshdan oldin “и” aytilsa ham, arab yozuvi an’anasiga ko‘rayozilmaydi.
So‘z o‘zagining oldingi ochiq bo‘g‘inida lablanmagan old qator unlilari и, э, а dan biri bo‘lsa, keyingi yopiq bo‘g‘inda “и” yoziladi: кейин, ивит va hokazo.
и unlisidan tashqari, у, о, а, э, ў unlilarning imlosi ham so‘zlarda o‘ziga xosligibilan ajralibturadi.
Shuningdek, talaffuzi farqli ayrim undoshlarning yozuvdagi grafik tasviri bir xil. Masalan: журнал, экипаж, богаж, гараж kabi o‘zlashma so‘zlardagi sirg‘aluvchi undosh ham ж tarzida yoziladi. Аждар, мужда, сажда kabi so‘zlarda qo‘llangan sirg‘aluvchi undosh ham j harfi orqali yoziladi (Bu holyangi alifbo-imlomizdaham aynan).
О‘zak-negiz va qoshimchalar imlosida so‘z va unga qo‘shimcha qo‘shilishi bilan bog‘liq imlo qoidalari sharhlanadi. Masalan: улуғ so‘ziga -ай qo‘shimchasi qo‘shilganda, talaffuzda o‘zak tarkibidan keyingi у tushib qoladi va bu so‘z shu tartibda yoziladi. Ya’ni: улғай va hokazo.
Qoshma soz va soz birikmalari imlosi. Bu bo‘limda rus grafikasiga asoslangan o‘zbek yozuvida qo‘shma so‘z va so‘z birikmalarining yozilish qoidalari sharhlanadi. Masalan: bir urg‘u bilan aytiluvchi va bir tushunchani anglatuvchi кўзойнак, ошқозон kabi qo‘shma so‘zlar qo‘shib yoziladi va hokazo.

Download 1,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   72




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish