Мавзу: Илк ўзбек алифбосининг вужудга келиши

1956– 1991-yillarni rus grafikasiga asoslangan o‘zbek yozuvi uchun jiddiy sinov yillari bo‘ldi. Bu yillar ichida alifbo va imlo qoidalarining ijobiy baholanishi mumkin bo‘lgan jihatlari bilan birga, kamchiliklari borligi ma’lum bo‘lib qoldi. О‘zbek tilining ayrim milliy tovushlari uchun maxsus harflarning yo‘qligi, grafika va orfografiyaning rus tili fonologik xususiyatlariga moslashtirilganligi bir qator mutaxassislar tomonidan salbiy hodisa sifatida baholandi.
1991– 1992-yillar. 1991-yilda mustaqillik siyosati yangi o‘zbek alifbosini yaratish vazifasini qo‘ydi. Uzoq davom etgan munozaralar natijasida lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosiga o‘tish ma’qul deb topildi. Lotin yozuvini o‘rganishning qulayligi va dunyo mamlakatlari bilan aloqaga kirishishda o‘ng‘ay ekanligi bu yozuvga o‘tishning asosiy sabablaridan biri edi.
1991– 1992-yillarda ruschalashtirilgan o‘zbek alifbosini boshqa tizimdagi alifbo bilan almashtirish g‘oyasi va bu masalada turli yo‘nalishlar tarafdorlari o‘rtasidagi bahslar, oxir-oqibatda, o‘zbek
yozuvini lotinlashtirilgan alifboga ko‘chirish g‘oyasining ustun kelishi bilan yakunlandi.
4-davr (1995-2005). 1993-yilning 2-sentabrida 12-chaqiriq О‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 13-sessiyasi “Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosini joriy etish to‘g‘risida”gi qonun qabul qiladi. Qonunga muvofiq yangi o‘zbek alifbosining tarkibi 31 harf va 1 ta tutuq belgisidan iborat deb belgilandi. (3-ilovaga qarang)
1995-yilning 6-mayida О‘zbekiston Oliy Majlisi “Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosini joriy etish to‘g‘risida ”gi qonunga o‘zgartirish kiritadi. Unga ko‘ra alifbodagi 31 harfva 1 ta tutuq belgisi 26 ta harf va 3 ta harflar birikmasiga o‘zgartiriladi. (4-ilovaga qarang)