Mavzu: ikkinchi jahon urushi yillarida o’zbek xalqining fashizm ustidan qozonilgan g’alabaga qo’shgan hissasi

---

1 
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIMI VAZIRLIGI 
NAVOIY DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI 
 
“O’ZBEKISTON TARIXI” KAFEDRASI 
 
 
 
 
 
MAVZU: IKKINCHI JAHON URUSHI YILLARIDA O’ZBEK 
XALQINING FASHIZM USTIDAN QOZONILGAN G’ALABAGA 
QO’SHGAN HISSASI 
 

 
Bajardi: 3 “B” guruh talabasi A.Mansurov 
Qabul qildi: kat.o’qit. U.Narzullayev 
 
 
 
 
 
Navoiy-2016 
 
 
 

---

2 
 
 
 
 
 
MAVZU: IKKINCHI JAHON URUSHI YILLARIDA O’ZBEK 
XALQINING FASHIZM USTIDAN QOZONILGAN G’ALABAGA 
QO’SHGAN HISSASI 
 
 
 
REJA: 
 
KIRISH 
 
 
1. 
IKKINCHI 
JAHON 
URUSHINING 
BOSHLANISHI 
VA 
O’ZBEKISTONNING URUSHGA TORTILISHI 
 
3. IKKINCHI JAHON URUSHI YILLARIDA O’ZBEK XALQINING 
FASHIZM USTIDAN QOZONILGAN G’ALABAGA QO’SHGAN HISSASI 
 
4. 
O’ZBEKISTONLIK 
JANGCHILARNING 
IKKINCHI 
JAHON 
URUSHIDAGI JASORATLARI 
 
XULOSA 
 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI 
 
 
 
 
 

---

3 
 
 
 
Kirish 
Ikkinchi jahon urushini yirik davlatlar o’rtasidagi ixtiloflar, agressiv 
davlatlar-fashistlar Germaniyasi, fashistlar Italiyasi va militaristik YAponiya 
boshladilar. Ular orasida Germaniya fashistlari uyushtiruvchi, yetakchi rol 
o’ynadi.Fashistlar bloki davlatlari tomonidan olib berilgan urush bosqinchilik, 
adolatsizlik urush edi. Fashizmga qarshi urushgan davlatlar adolat uchun 
kurashdilar. Agressiya qurboni bo’lgan mamlakatlarda vatanparvar kuchlar, xalq 
tomonidan qarshilik ko’rsatish harakati boshlangach, urushning ozodlik xarakteri 
yanada ko’chaydi.
Olti yil davom etgan, butun insoniyat boshiga og'ir kulfatlar solgan Ikkinchi 
jahon urushi tamom bo'ldi. Urush insoniyatga qimmatga tushdi, 50 milliondan 
ortiqroq kishi halok bo'ldi, 90 milliondan ortiq kishi yarador va mayib bo'lib 
qoldi, moddiy talofatlar qimmati 4 trillion dollardan oshib ketdi. Urush Yevropa, 
Afrika, Osiyo va Okeaniyada turli frontlarda bo'ldi. Fashizmni tor-mor etishda 
ko'p mamlakatlar qatnashdi. Biroq urushning asosiy og'irlik markazi SSSR 
xalqlari zimmasiga tushdi. 
Sovet davlatining tashqi siyosati fashistlar Germaniyasini Angliya va 
Fransiyaga qarshi qo’yishga va ularning harbiy kuchlari zaiflashgan paytda zarba 
berishga qaratilgan edi. 1939 yil 23 avgustda sobiq SSSR bilan Germaniya 
o’rtasida 10 yil muddatga hujum qilmaslik to’g’risida shartnoma imzolanadi. 
Shartnomaning mahfiy qo’shimcha bayonnomasiga muvofiq Germaniya va
SSSR 
o’zlarining 
ta’sir 
doiralarini 
bo’lib 
oladilar. 
Germaniya
Boltiqbo’yimamlakatlariga da’vo qilishdan voz kechadi. Germaniya 1939 yil 
1 sentyabrda Polshaga bostirib kirgach, Sovet davlati 1939 yil 17 sentyabrda o’z 
qo’shinlarini G’arbiy Ukraina va G’arbiy Belorussiyaga kiritadi va bu
hududlarni o’z tasarrufiga oladi. 1940 yil iyunda SSSR Boltiqbo’yi 
respublikalarini ham egalladi. Ikkinchi jahon urushining dastlabki davridayoq 
fashistlar Germaniyasi G’arbiy va Markaziy 

---

4 
yevropada 
hukmronlikni 
qo’lga 
kiritdi. 
Fashistlar
Germaniyasi 
Yevropaning 
harbiy, 
iqtisodiy 
resurslarini
qo’lga kiritib bo’lgach, 1941 yil 22 iyun yakshanba kuni tong saharda hujum 
qilmaslik to’g’risidagi shartnomani buzib, urush e’lon qilmasdan Sovet
Ittifoqiga xoinona hujum 
boshladi. 
Fashistlarning 
maqsadi 
SSSRni 
bosib olish, boyligini talash, millionlab kishilarni qirish va qolganlarini qul 
qilishdan iborat edi. Germaniya bilan hamkorlikda uning ittifoqchilari—Italiya,
Finlyandiya, Vengriya, Ruminiya, Bolgariya ham Sovet Ittifoqiga qarshi urushga 
kirishdilar. Sovet xalqining fashizmga qarshi urushi boshlandi. SSSR tarkibidagi 
barcha respublikalar, shu jumladan, O’zbekiston ham urush girdobiga tortildi. 
Shu tariqa, ikkinchi jahon urushi jahondagi 61 mamlakatni, yer shari
aholisining 80 foizini, ya’ni 1,7 milliard kishini o’z girdobiga tortdi.