Mavzu: Hujjatlar manba sifatida. Reja: Kirish. I. Asosiy qism



Download 143 Kb.
bet3/14
Sana04.06.2022
Hajmi143 Kb.
#635490
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
Hujjatlar manba sifatida

I. Asosiy qism.
1.1. Yozma manbalarni tavsif usuli va ularni talabalarga tushuntirish.

Qator mavjud kataloglar asosida Izbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasining Abu Rayxon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik instituti olimlari ham izlaricha qo’lyozma manbalarni ilmiy tavsifga olish usulini ishlab chiqqanlar va bu ilmiy usul D.Y.Yusupova va R.P.Jalilovalar tomonidan tartib berilgan «Sobraniye vostochnix rukopisey AN RUz. Istoriya» («Tarix») nomli katalogida foydalanilgan. Ushbu «Tarix» katalogida manbaning quyidagicha tavsifi berilgan: Sarlavsha sifatida asar nomi asl nusxada va uning tarjimasi, qilyozmaning xazinadagi tartib raqami va ushbu katalogdagi raqami keltirilgan. Singra asar muallifi nomi bilan asosiy tavsif boshlanadi. Undan keyin muallif ti\risida (imkon darajasida tiliq), asar mazmunining tarkibi va qisqacha bayoni (annotatsiyasi) keltiriladi. Tavsif ixcham kodikologik ma’lumotlar-xati, qo\ozi, ziynati, xattot nomi, qilyozmaning kitobat tarixi, nuqsoni, varaqlar soni, ilchami va adabiyotlar (bibliografiya) nomlarini keltirish bilan tugallanadi.


Bulardan tashqari yozma manbalarni tavsiflashning qomusiy yoki ensiklopedik prinsipi sham mavjud. Biz uning namunasini «Izbekiston ensiklopediyasi» va «Izbekiston milliy ensiklopediyasi» sashifalarida kirishimiz mumkin.
Kafedramizda manbashunoslik fani kiritilganda, ilk bor dars bergan prof. Sh.N.Bobobekov iz ma’ruzalarida qomus prinsipidan va qomuslardagi yozma manbalar ti\risidagi ma’lumotlardan foydalangan.
B.A.Ashmedov yozma tarixiy manbalarni ikki turga bo’ladi: Oliy va mashalliy xukmdorlar mashkamasidan chiqqan rasmiy shujjatlar (yorliqlar, farmonlar, inoyatnomalar va boshqalar). Ushbu asarlarda yozma manbalar aloshida emas, balki muallif nomi ostida keltirilgan. Bundan tashqari tarixchi shar bir tarixiy davrga qisqa ta’rif bergan. Mazkur darsliklarning ijobiy xususiyati sifatida ularda daliliy ma’lumotlarni kipliligi, ilmiyligini qayd etish mumkin. Faqat ularda materiallar akademik nashrlar kabi joylashtirilgan va dars itish xususiyatlari inobatga olinmagan.
A.Shabibullayevning «Adabiy manbashunoslik va matnshunoslik» (T.: TDSHI. 2000) qillanmasi va A.A.Madraimov tuzgan «Manbashunoslikdan ma’ruzalar majmuasi» (T.: TDPU 2001)da yozma manbalar ti\risida talabalarga ma’lumotlar berish dars jarayoni xususiyatlarini e’tiborga olishga sharakat qilingan. Faqat A.Shabibullayev qillanmasida adabiy manbashunoslikka katta e’tibor berilgan.

Download 143 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish