Mavzu: Havo gigiyenasi, havo tarkibi fizik va kimyoviy xususiyatlari Reja

Bosim me'yorlari. Atmosfera bosimini gigiyena me'yori bir atmosferaga teng bo`lib, dengiz sathida, 45<sup>o</sup> kenglikda 0<sup>o</sup>S haroratda 760 mm simob ustunini tenglashtiradi. Bu sharoitda atmosfera 1 sm<sup>2</sup> yuzaga 1 kg og`irlik bilan bosadi. Atmosfera bosimini ozgina o`zgarishi sog`lom odamlarga unchalik ta'sir etmaydi, sog`liklari yomon odamlarga yomon ta'sir ko`rsatadi.

Past bosim. Yuqoriga ko`tarilish bilan atmosfera bosimi kamayadi shu bilan bir qatorda kislorodni partsial bosimi ham kamayadi. Kislorodning partsial bosimi kamayishi bilan birga gemoglobinni kislorodga to`yinishi kamayadi, odam tanasini kislorod bilan boyishi susayadi. Kamroq 1,5-3,5 km balandlikda kislorodni kamayishi, o`pka harakatini ortishi, yurak faoliyati, eritrotsitlarning samaradorligi hisobiga qoplanib ketadi. Agarda 4 km dan ortiq yuqoriga ko`tarilganda O₂ kamayib qolib, gipoksiya holati rivojlanadi. Past bosim ta'siri tog` kasalligi ko`rinishida hosil bo`ladi: havo yetmaslik, yurak urishi, teri qavatlarini rangini oqarishi shilliq qavatlarning rangini oqarishi mushaklarni kuchini kamayishi, bosh aylanishi, ko`ngil aynishi, qusish holatlari kuzatiladi. Tog` kasalligining birinchi belgilari: markaziy asab tizimi faoliyatini buzilishi (xotirani susayishi, diqqat e'tiborni pasayishi), harakat analizatorining holatini susayishi (harakat koordinatsiyasining buzilishi).