Mavzu: Garizontal otilgan jism harakati

ANDIJON DAVLAT UNIVERSITETI FIZIKA-MATEMATIKA FAKULTETI FIZIKA VA ASTRANOMIY YO`NALISHI 301-GURUH TALABASI ERGASHEV ABDULAZIZNING FIZIKA O`QITISH METODIKASI FANIDAN GORIZONTAL OTILGAN JISM MAVZUSIDA TAYYORLAGAN MUSTAQIL ISHI

Reja:

Kirish

1. Garizontal otilgan jism harakati.

2. Garizontal otilgan jism uchish uzoqligi.

3. Garizontal otilgan jism harakat vaqti.

Faraz qilaylik, jism 80 m balandlikdagi minoradan yerga vertikal yo‘nalishda tashlandi. Havoning qarshiligi hisobga olmasa ham bo‘ladigan darajada kichik va

Faraz qilaylik, jism 80 m balandlikdagi minoradan yerga vertikal yo‘nalishda tashlandi. Havoning qarshiligi hisobga olmasa ham bo‘ladigan darajada kichik va

g =10 m/s^2 deb olsak, h = gt^2 /2 formula yordamida jism 1 s da 5 m, 2 s da 20 m, 3 s da 45 m, 4 s da 80 m masofani bosib o‘tishini ko‘rish mumkin.

Endi jism baland minoradan υo boshlang‘ich tezlik bilan gorizontal yo‘nalishda otilsin

(1-rasm). Bu harakatlar natijasida u minoradan s masofa uzoq­­likka borib tushadi. Gorizontal yo‘nalishda otilgan jism harakatini tahlil qilib, unda ikkita ajoyib natijani kuzatish mumkin.

1-rasm. Balandlikdan gorizontal yo‘nalishda otilgan jismning harakat

Birinchi natija. 80 m balandlikdan tashlangan jism 4 s da yerga tushadi. Shu balandlikdan 5 m/s, 10 m/s, 15 m/s, 20 m/s boshlang‘ich tezlik bilan gorizontal yo‘nalishda otilgan jismlar ham bir xilda 4 s da yerga tushadi. Hattoki, ularning 1 s, 2 s, 3 s oxirida yerdan balandliklari ham bir xil bo‘lib, boshlang‘ich tezliksiz tashlangan jismdagi kabi bo‘ladi.

Birinchi natija. 80 m balandlikdan tashlangan jism 4 s da yerga tushadi. Shu balandlikdan 5 m/s, 10 m/s, 15 m/s, 20 m/s boshlang‘ich tezlik bilan gorizontal yo‘nalishda otilgan jismlar ham bir xilda 4 s da yerga tushadi. Hattoki, ularning 1 s, 2 s, 3 s oxirida yerdan balandliklari ham bir xil bo‘lib, boshlang‘ich tezliksiz tashlangan jismdagi kabi bo‘ladi.